سازمان مجاهدین خلق در طول حیات به اصطلاح مبارزاتی خود هیچ گاه نتوانسته است همچون یک گروه اپوزیسیون واقعی عملکرد مناسبی داشته باشد.
در واقع تقلای سازمان مجاهدین همیشه در جهت حفظ بقا بوده است تا مبارزه با جمهوری اسلامی و در این چالش فازهای مختلفی را پشت سر نهاده است.
بعد از سرنگونی رژیم پهلوی، مجاهدین در صدد مخالفت با دولت تازه تأسیس جمهوری اسلامی برآمد و مقاومت خشونت آمیز را برگزید. پس از شکست در مبارزه مسلحانه در داخل ایران مجبور شد به پاریس و سپس به عراق فرار کند. به این ترتیب در سال 1364 یعنی درست در زمانی که جنگ ایران و عراق در اوج خودش بود با رژیم بعث و در رأسش صدام حسین هم پیمان شد.
از آن پس سازمان مجاهدین مجبور شد تمام وقت و انرژی خود را صرف خدمت به صدام حسین کند و همان گونه که ان سینگلتون عضو سابق سازمان می گوید به عنوان ارتش خصوصی صدام ایفای نقش کرد. صدام آن ها را در عراق اسکان داد و میلیون ها دلار بودجه و تانک و توپخانه و سلاح های دیگر در اختیارشان گذاشت. مجاهدین در عوض این امکانات با ارتش عراق در زمینه های اطلاعاتی و دیگر امور جنگی همکاری کردند. مجاهدین همچنین دیکتاتور عراق را در سرکوب قیام های اکراد و شیعیان عراقی همراهی کردند. اتحاد با دشمن ملت باعث شد که اندک حمایتی که در ایران به جا گذاشته بودند را نیز از دست بدهند. مجاهدین همچنین به خاطر عملیات های متعدد تروریستی در ایران و عراق و کشورهای اروپایی در لیست گروه های تروریستی قرار گرفتند.
با توجه به سابقه طولانی و سیاه ترور و خشونت سازمان مجاهدین خلق، ابتدا امریکا در اکتبر 1997 آن ها را در لیست سیاه قرار داد و به دنبال آن انگلیس در مارس 2001 و اتحادیه اروپا در می 2002 نام مجاهدین را در لیست سازمان های ترورستی ثبت کردند.
مجاهدین سال ها برای خروج از لیست سیاه تلاش کردند. آن ها میلیون ها دلار خرج لابی کردن با سیاستمدارن و روزنامه نگارها و همچنین به راه انداختن تجمعاتی با افراد کرایه ای از ملیت های مختلف کردند.
با این که کمپین پرپول سازمان مجاهدین برای خروج از لیست تروریست ها سرانجام به نتیجه رسید ، اما آن ها کمپی را که سال ها در آن اقامت داشتند از دست دادند. امریکا مجاهدین را به شرط تخلیه کمپ اشرف از لیست خارج کرد.
کمپ اشرف بستر مناسبی برای حفظ ساختار فرقه گون و در نتیجه حفظ اعضا بود و از دست دادن آن فاجعه بزرگی برای سران سازمان محسوب می شد.هم اکنون کمپ اشرف تخلیه شده و تمامی اعضا به کمپ لیبرتی به عنوان محلی برای اقامت موقت منتقل شده اند. راه کارهای کنترل ذهن به طور کامل قابل اجرا نیستند و سران فرقه برای نگهداشتن اعضا در درون فرقه با مشکل روبرو هستند. با وجود قوانین محدود کننده ی شدید که در کمپ لیبرتی اعمال می شوند، تعداد زیادی از ساکنین کمپ توانسته اند فرار کنند. مارتین کوبلر نماینده ی مخصوص سابق سازمان ملل در عراق در گزارشی می گوید:
"صدها گزارش روزانه حکایت از آن دارد که زندگی اعضای کمپ حریه (آزادی) به شدت کنترل می شود "،به گزارش رویترز.
سازمان همچنین قادر نیست هژمونی فرقه ای را بر اعضایی که به کشورهای سوم منتقل شده اند، حفظ کند. به گزارش پرس تی وی به نقل از یکی از رهبران سابق فرقه، در حدود 70 تن از میان 159 عضو منتقل شده به آلبانی جدایی خود را از گروه اعلام کرده اند.
به این ترتیب فرقه مجاهدین به بهای از دست دادن اعضا، از لیست گروه های تروریستی خارج شد.
سوی دیگر شکست های استراتژیکی مجاهدین، تلاش ناامیدانه آن ها برای آویختن به دشمنان ایران است همانگونه که در زمان دیکتاتور عراق صدام حسین اتفاق افتاد و پس از آن با پیوستن به امریکا و اسرائیل ادامه یافت.
مشاهده ی بهبود روابط ایران و امریکا و گفتگوهای رو به پیشرفت گروه 1+5 با ایران بر سر پرونده هسته ای ایران، سران فرقه مجاهدین را بر آن داشت تا بسیار شتابزده تلاش کنند اتهامات هسته ای جدیدی را به ایران وارد کنند. با این حال نه رسانه های بین المللی و نه متحدان سابق شان وقعی بر این ادعاهای جدید مجاهدین ننهادند. جیم وایت در این باره می گوید:
" روشن است که رویترز تحت تأثیر این اتهام قرار نگرفت، چرا که فوراً اشاره کرد که شورای ملی مقاومت مغرض و دارای انگیزه های سیاسی است. "
مجاهدین با مشاهده بی نتیجه ماندن پراکندن افشاگری های دروغین، تلاش کردند تا در گفتگوهای ژنو با به راه انداختن تجمعاتی،اختلال ایجاد کنند که البته توسط پلیس سوئیس این نقشه آن ها هم نقش بر آب گردید.
گفتگوها بین ایران و شش قدرت جهان بر سر مسائل هسته ای ایران آن گونه که سی ان ان به نقل از شرکت کننده های در گفتگو ها گزارش کرد با صدوربیانیه ای امیدوارکننده پایان یافت:
" یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه امریکا گفت:’ برای اولین بار، ما بحث های تکنیکی بسیار مفصلی داشتیم ‘. یک سخنگوی رئیس کمیته ی سیاست خارجه اتحادیه اروپا حضور ایران را " بسیار کارآمد" خواند. “
جدیدترین افتضاح گروه، شوی تبلیغاتی بود که به بهانه دستگیری یک جاسوس ایرانی تبار در اسرائیل به نام علی منصوری به راه انداختند که نتیجه عکس داشت. چرا که بسیار زود از سوی چندین تن از اعضای سابق گروه، به عنوان عضو بسیار باسابقه و بلندپایه مجاهدین معرفی گردید. محمد رزاقی، عضو جدا شده سازمان از تجربه شخصی خود با علی منصوری چنین می گوید:
" علی منصوری سالها در خدمت سازمان بود که به عنوان رابط مجاهدین با موساد فعالیت می کرد…به روشنی به یاد می آورم چند باری را که به من مآموریت داده شد تا او را که قرار بود یک سری عکس و مدارک از فرودگاه مهرآباد و جماران بیاورد ملاقات کنم و آن ها را به خانه ی امن مان ببرم و به فرماندهانم تحویل دهم…"
به نظر می رسد که توالی شکست های تاکتیکی پی در پی سازمان و به دنبال آن تلاش مضبوحانه اش برای محو کردن شان پایانی ندارد.
سازمان مجاهدین یک گروه ورشکسته است که تاریخ انقضایش سر رسیده است.
الف – سپینود