UN و پروسه تعیین تکلیف
امید پویا، سایت مجاهدین اس دبلیو، بیست و هفتم مارس
بر اساس اظهارات یک عضو جدا شده، پروسه تعیین تکلیف افراد مستقر در تیف آغاز شده است. این روند در صورت تسریع و اعزام این افراد به کشورهای دیگر می تواند تاثیرات اجتناب ناپذیری در روند تلاشی افراد مستقر در قرارگاه اشرف بگذارد. سازمان مجاهدین با درک اهمیت این روند تلاش همه جانبه ای را برای مخدوش کردن این پروسه آغاز کرده است. در این که بسیاری از افراد مستقر در اشرف به دلایل فرضی از جمله توهم محاکمه و زندانی شدن در ایران و از سوی دیگر عدم تطابق با شرایط ایران و یا ملاحظات اخلاقی دیگر روی بازگشت به ایران را ندارند تردیدی نیست. هستند شمار قابل ملاحظه ای از افراد تشکیلاتی سازمان که با هدر دادن انرژی خود در طول سالیان مدید در سازمان و از سوی دیگر مغبون شدن به هیچ روی توان بازگشت به ایران را ندارند. این افراد در حال حاضر مترصد روند سرنوشت کسانی هستند که قبل از این قرارگاه را ترک و به تیف رفته اند. در این شرایط هرگونه وضعیت فرضی برای افراد در تیف نقش تعیین کننده ای در سرنوشت این افراد در قرارگاه خواهد داشت. سازمان با درک این مهم تلاش می کند تا به انحاء مختلف پروسه تعیین تکلیف افراد مستقر در تیف را به تعویق بیندازد.
اهمیت این موقعیت برای سازمان آنگونه است که مجاهدین خلق در توافق ضمنی با امریکایی ها یکی از شروط خود را استمرار همین حالت بلاتکلیفی در خصوص جداشدگان قید کرده اند. گذشته از این ، مجاهدین در طول سالهای گذشته و از زمان سرنگونی صدام برای جلوگیری از ریزش مستمر نیروهای خود همواره با اتخاذ تاکتیکهای مختلف تلاش کردند تا از رفتن افراد به تیف جلوگیری کنند. در این رابطه بنا به اظهارات افراد جدا شده مجاهدین با ترویج شایعات مختلف از جمله اعمال شکنجه ، فشارهای روحی و روانی و تجاوز جنسی از سوی سربازان امریکایی افراد ناراضی و مترصد خروج از قرارگاه را با هراس و توهم مواجه و به این شیوه از جدایی افراد جلوگیری نموده اند. در این رابطه می توان به اظهارات آخرین عضو جدا شده از سازمان در گفتگو با رادیو بی بی سی اشاره کرد.
چنانچه اشاره شد در حال حاضر پروسه تعییین تکلیف این افراد از سوی UN آغاز شده است. این شرایط و اقدامات متعاقب آن از جمله اعزام این افراد به کشورهای دیگر ( استرالیا، اروپا، کانادا و حتی کشورهای آفریقایی ) سازمان را در موقعیت تازه ای قرار خواهد داد. آنچه مسلم است اینکه هم اکنون در قرارگاه اشرف افراد تحت سانسور شدید رسانه ای قرار دارند. آنها در این شرایط قادر به تشخیص موقعیت خود و اتخاذ تصمیم نیستند. قبل از این مجاهدین مدعی شده اند افراد مستقر در قرارگاه با میل خود به عنوان یک شهروند عادی اما مخالف جمهوری اسلامی در اشرف به ادامه زندگی معمولی مشغول هستند. در این رابطه یکی از اقدامات سازمان گرفتن امضاء از این افراد و ارائه آن به نهادهای مسئول جهت جلوگیری از مواجه مستقیم و رودرو بوده است. شیوه های اتخاذ شده از سوی سازمان کمابیش برای این نهادها شناخته شده است. در این رابطه چندی پیش از سوی نهادهای ملل متحد نامه ای خطاب به افراد مستقر در اشرف منتشر و در آن حقوق قانونی آنها گوشزد شده است. با این احوال مجاهدین خلق از رودرو قرار گرفتن این افراد با این نهادها به شدت در هراس هستند. از این رو سازمان وضعیت را به گونه ای تنظیم می کند تا تحت هیچ شرایطی افراد قرارگاه و مشخصا طیفهای مسئله دار با نهادهای حقوق بشری کمترین تعامل ممکن را داشته باشند. با احتساب شرایط تازه و اقدامات نهادهای بین الملل برای سامان دادن به وضعیت افراد مستقر در تیف به نظر می رسد کمترین تلاش ممکن در این راستا از سوی این نهادها ایجاد شرایط و موقعیتی است که افراد مستقر در اشرف بدون حضور و دخالت مستقیم و غیر مستقیم سازمان بتوانند در گفتگو و اعلام تصمیمات شخصی آزادانه نقطه نظرات خود را به اطلاع این نهادها برسانند. اظهارات محسن عباسلو آخرین عضو جداشده از سازمان در گفتگو با رادیو بی بی سی بر این مهم تاکید دارد که مجاهدین با اعمال روشهای مختلف از جمله نشان دادن فیلمهای مستند بد رفتاری نیروهای امریکایی با شهروندان عراقی سعی می کنند با جعل موضوع و محتوای این فیلم ها بر توهم افراد دامن بزنند.
اگر چه تا کنون دخالت امریکایی ها و حتی اروپایی ها در تشدید موقعیت بلاتکلیفی افراد مستقر در تیف محرز بوده اما با این احوال فاز نوین پیش رو می تواند تحولات عمده ای را موجب شود.
در حال حاضر افراد مستقر در قرارگاه را می توان به سه دسته تقسیم بندی کرد.
1-عناصر رهبری که در راس هرم ساختاری سازمان قرار گرفته اند.
2-عناصری که در زمره تیمهای عملیاتی به اشکال مختلف در عملیات تروریستی سازمان در داخل ایران شرکت داشته اند. این عناصر را می توان در بدنه این هرم قرار داد.
3-عناصری که عمدتا منفعل و در انتظار تحولات آتی در سازمان هستند. این گروه را می توان در قاعده این هرم قرار داد. با این توضیح که شمار قابل توجهی از افراد مستقر در قرارگاه را تشکیل می دهند.
هر تغییر مسیری در رویه عناصر راس این هرم به دلایل مختلف منتفی است. گر چه بعضی از این عناصر نیز تاکنون از سازمان جدا شده اند. اما بازگشت آنها به ایران منتفی است. این افراد انتخاب یک کشور اروپایی و اقامت در آن را ترجیح می دهند.
گروه دوم نیز به دلایل معلوم از جمله ارتکاب عملیات تروریستی منجر به قتل ظاهرا تنها امیدشان انتظار برای تحولات فرضی در آینده است.
گروه سوم که بیشترین تعداد از افراد مستقر در قرارگاه را تشکیل می دهند عمدتا تحت تاثیر خط تبلیغاتی و روانی حاکم بر سازمان مترصد انتخاب بازگشت به ایران و یا تعیین تکلیف افراد مستقر در تیف هستند. آینده این گروه ارتباط مستقیم با عملکرد نهادهای حقوق بشری و بین المللی دارد. اهمیت فعالیتهای UN در این راستا می تواند نقش عمده ای در وضعیت آتی این گروه داشته باشد. در اینکه افراد مستقر در قرارگاه تحت انقیاد و مناسبات بسته و سانسور شده مجاهدین هستند تردیدی نیست.
بیانیه تکمیلی دیده بان حقوق بشر و پاسخ شورای ملی مقاومت که تلویحا موارد نقض حقوق بشر در سازمان را تا قبل از سرنگونی حکومت صدام پذیرفته ، حاکی از این مهم است که کمابیش نوع مناسبات حاکم بر سازمان در قرارگاه اشرف نسبت به گذشته تغییر محسوسی نکرده است. این نهادها بدون توجه به ادعاهای سازمان الزاما برای درک واقع بینانه از وضعیت درونی مجاهدین در اشرف باید اقدام به تماس مستقیم با افراد داخل قرارگاه نمایند. صرف اتکا به تعهدنامه های این افراد که مشخص است تحت شرایط خاصی از آنها اخذ شده، نمی تواند موید تصمیم و اراده فردی آنها باشد. با این احتساب که این طیف بخش تعیین کننده و عمده افراد داخل قرارگاه را تشکیل می دهند.
در این شرایط به نظر می رسد مبرم ترین وظیفه این نهادها از جمله UN تماس و گفتگوی مستقیم و بی واسطه با نفرات قاعده این هرم باشد. بازگشت شمار قابل ملاحظه ای از این افراد به ایران نشان می دهد که با اتخاذ این شیوه و اطلاع رسانی دقیق و بی واسطه به آنها می توان جهت تعیین تکلیف افراد مستقر در تیف و انتخاب آزادانه افراد داخل قرارگاه هزینه های کمتری پرداخت کرد.N U در شرایط حاضر می تواند صرفنظر از ادعاهای طرفین مخاصمه با لحاظ آنچه تاکنون روی داده است به راه حل بهتر و واقع بینانه تری برای تعیین وضعیت افراد مستقر در تیف و قرارگاه اشرف دست یابد. به اعتقاد ما مبنای این راه حل حذف عناصر مزاحم و واسطه در گفتگو با این افراد است. شرایط موجود در نوع خود می تواند یک امکان بالقوه برای تعیین تکلیف بخش عمده ای از نیروهای سرگردان و منفعل درون قرارگاه اشرف باشد. اگر UN پاره ای ملاحظات را نادیده بگیرد می تواند به سهولت بخشی از این نیروها را حداقل تا مرز رسیدن به یک زندگی آزاد کمک کند.