ترکی الفیصل در خصوص مسعود رجوی چه گفت؟

کسری ناجی، کارشناس ارشد و گزارشگر شبکه بی بی سی فارسی در حاشیه نشست امنیتی مونیخ با شاهزاده ترکی الفیصل روبرو شد و در خلال سؤالاتش از او در خصوص زنده یا مرده بودن مسعود رجوی و اظهاراتش در میتینگ سالیانه مریم رجوی در تابستان سال 1395 سؤال کرد که وی دو بار از مسعود رجوی با عنوان “مرحوم” یاد کرده بود.

کسری ناجی سؤال کرد: “آیا می دانید مسعود رجوی زنده است یا نه؟”

شاهزاده ترکی الفیصل جواب داد: “چون هیچ نشانی از او ندیده بودم این طور تصور کردم که او مرده است. بعد با من تماس گرفته شد و گفته شد که مسعود رجوی زنده است و من هم از این که اشتباه گفته بودم اظهار تأسف کردم و گفتم نمی دانستم.”
توجه شود که ترکی الفیصل جواب می دهد که: “من نمی دانستم”.

آن زمان بحث های زیادی در این خصوص صورت گرفت. تنها واکنش رسمی سازمان مجاهدین خلق در این رابطه به این شکل بود که شاهین قبادی سخنگوی مطبوعاتی مجاهدین خلق اظهار داشت که شاهزاده واژه “مرحوم” را صرفاً برای احترام استفاده کرده است.
علیرضا نوریزاده که به فرهنگ و زبان عربی تسلط بسیار بالایی دارد به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت که حرف شاهین قبادی درست است و در فرهنگ عربی هم مثل زبان فارسی برای احترام به مرده از واژه “مرحوم” استفاده می شود.

به دنبال درج این خبر در سایت بی بی سی فارسی، از دفتر ترکی الفیصل به بی بی سی تذکر داده شد که در خبر بی بی سی این طور برداشت می شود که گویا شخص مسعود رجوی با شاهزاده تماس گرفته و خبر زنده بودن خود را داده است در حالی که منظور ترکی الفیصل این است که از جانب سازمان مجاهدین خلق با وی تماس گرفته شده و اعلام گردیده است که مسعود رجوی زنده است و او هم عذرخواهی کرده و گفته است که: “من نمی دانستم”.

به هرحال بی بی سی فارسی توضیحی برای رفع ابهام از ویدئویی که در مصاحبه با شاهزاده ترکی الفیصل در خصوص زنده یا مرده بودن مسعود رجوی در سایت خود قرار داده بود به شرح زیر منتشر نمود:

“توضیح: این ویدیو پیشتر با نقل قول اشتباهی از شاهزاده ترکی‌الفیصل منتشر شده بود. در این ویدیو به اشتباه از او نقل شده بود که مسعود رجوی با او تماس گرفته است در حالی که او به تماس سازمان مجاهدین خلق اشاره می ‌کرد. شاهزاده ترکی‌الفیصل در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در گفتگویی با کسری ناجی توضیح داد که چطور در سال ۱۳۹۵ مسعود رجوی را “مرحوم” خطاب کرده است. این شاهزاده سعودی گفت که اصلاً مسعود رجوی را ندیده بوده و این طور تصور می‌ کرده که زنده نیست. شاهزاده ترکی‌ الفیصل ادامه داد که بعد از این سخنرانی آن ها [سازمان مجاهدین خلق] تماس گرفتند و گفتند که او زنده است. شاهزاده ترکی الفیصل طی سخنرانی در همایش سالانه سازمان مجاهدین خلق که تیرماه ۱۳۹۵ در پاریس برگزار شد، “مرحوم مسعود رجوی” را همسر مریم رجوی خواند و بحث درباره زنده بودن یا نبودن مسعود رجوی را بار دیگر مطرح کرد. او در جریان سخنرانی هفت سال پیش خود، ضمن تاکید بر لزوم تغییر رژیم در ایران، اقدامات مریم و مسعود رجوی در راستای “آزادی مردم ایران” را ستود.”

اما یک نکته در اینجا حائز اهمیت است. ترکی الفیصل که رابط مجاهدین خلق با سعودی و با اسرائیل، یعنی حامیان سازمان مجاهدین خلق، بوده است. اظهار می دارد که نمی دانسته است که مسعود رجوی زنده بوده است یا خیر. یعنی در آن زمان در معادلات سیاسی و در ارتباطات فی مابین، مرده یا زنده بودن مسعود رجوی اصلاً مهم نبوده است و او را عملاً کنار گذاشته بودند. البته بعید است که آمریکا و اسرائیل و سعودی از حال و احوال مسعود رجوی بی اطلاع بوده باشند.

به هر صورت به قول آقای بخشعلی علیزاده که در مقاله خود نوشته است: “ولی واقعیت امر این است که زنده یا مرده مسعود رجوی تفاوت عمده ای در جریان امور ایجاد نمی کند. او عملاً در معادلات سیاسی جایگاهی ندارد. دقیق تر اگر بخواهم عرض کنم از سال 2003 میلادی، مسعود رجوی خودش را با دست خودش دفن کرد، و از آن به بعد دیگر نتوانست جایگاه خود را بازیابد. به این ترتیب او زیر آواری دفن شد که خودش بر روی خودش ریخته بود.”

اگر حتی فرض بگیریم که ترکی الفیصل در بیانات خود صادق بوده است، آنقدر مسعود رجوی از صحنه دور بوده و وجودش اهمیت نداشته که مرده و زنده بودن وی مشخص نبوده است و حتی ترکی الفیصل نمی دانسته است که او زنده است. به هر صورت مسعود رجوی حتی خودش هم نتوانسته تماس بگیرد و زنده بودنش را تأیید کند و باید از دفتر سازمان مجاهدین خلق برای شاهزاده شهادت می دادند و قسم می خوردند که به خدا مسعود رجوی زنده است.

ابراهیم خدابنده در اظهار نظری در این خصوص نوشته است:
“زمانی که مسعود رجوی به دعوت امیرعبدالله ولیعهد وقت سعودی (که بعدا ملک عبدالله شد و سپس مرد) برای حج عمره رفته بود، ترکی الفیصل رئیس دستگاه امنیت سعودی و هماهنگ کننده سفر و میزبان او بود. آمریکا یک زمان سازمان مجاهدین خلق را تحویل صدام حسین داد. بعد از سقوط صدام حسین، سعودی اسپانسر جدید سازمان شد اما سعودی سازمان مجاهدین خلق را بدون مسعود رجوی می خواست چون برنامه های نظامی و تروریستی برایش نداشت. مسعود رجوی مخالف بود و عراق را ترک نمی کرد. ترکی الفیصل در میتینگ مجاهدین خلق در تابستان 2016 در پاریس ظاهر شد و “مرحوم مسعود رجوی” را اعلام نمود. منظورش این بود که اگر دست از عراق بر ندارد و کنار نرود و اجازه ندهد سازمان به آلبانی برود و خط جدید یعنی فعالیت سایبری را به پیش ببرد “مرحوم” خواهد شد. بعد از آن بلافاصله سازمان به فوریت و تماماً خاک عراق را به مقصد آلبانی ترک کرد. همان زمان بارها به سراغ ترکی الفیصل و دفتر او رفتند و سؤال کردند ولی او هرگز نگفت که اشتباه گفته یا این طور تصور می کرده است. الآن که دیگر هفت سال گذشته و سازمان مریم هم بعد از مسعود به درد سعودی نمی خورد این طور صحبت می کند.”

عاطفه نادعلیان