چرایی تداوم آوارگی گروه تروریستی مجاهدین خلق به آلبانی و تاثیرهای سیاسی، امنیتی و اجتماعی حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در این کشور از موضوع‌های قابل توجه است.
سیدطاهر موسوی، پژوهشگر حوزه نفاق در یادداشتی برای خبرگزاری میزان، تاثیرهای سیاسی، امنیتی و اجتماعی حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق را در آلبانی تحلیل کرد؛ مشروح این یادداشت به شرح زیر است:
با سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳، گروه تروریستی مجاهدین خلق مجبور به ترک عراق شد و به دنبال پناهگاهی جدید در کشور‌های دیگر گشت؛ در نهایت، آلبانی به‌عنوان یکی از مقاصد اصلی این سازمان انتخاب شد؛ این یادداشت به بررسی وضعیت مجاهدین خلق در آلبانی می‌پردازد و تاثیرهای سیاسی، امنیتی و اجتماعی حضور این گروه در این کشور را تحلیل می‌کند.
تاریخچه حضور مجاهدین خلق در آلبانی
با سقوط صدام در سال ۲۰۰۳، گروه تروریستی مجاهدین خلق که تا آن زمان در کشور عراق و زیر چتر حمایتی صدام قرار داشت، نیز به یکی از اهداف آمریکا تبدیل شد و توسط آمریکا به‌طور کامل خلع سلاح شد، اما آمریکا این سازمان را به‌طور کامل منحل نکرد، زیرا با توجه به تنش سیاسی که با ایران داشت، می‌توانست از این گروه به‌عنوان یک ابزار استفاده کند.
با فشار‌های جمهوری اسلامی ایران و همچنین دولت عراق مبنی بر خروج گروه تروریستی مجاهدین خلق از این کشور فشار همه‌جانبه‌ای علیه اعضای محصور گروه در پادگان اشرف به‌وجود آمد.
با توجه به اینکه این گروه در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا، انگلیس و اتحادیه اروپا قرار داشت عملاً هیچ کشوری حاضر به پذیرش اعضای این سازمان نبود؛ این امر باعث شد تا برای حل این بحران نام این گروه تروریستی از فهرست کشور‌ها حذف شده تا راه خروج آن‌ها از کشور عراق هموار شود.
پس از خروج نام گروه تروریستی مجاهدین خلق از فهرست گروه‌های تروریستی، این سازمان به دنبال مکانی امن برای ادامه فعالیت‌های خود بود؛ در سال ۲۰۱۳، توافقی بین سازمان ملل، دولت آمریکا و دولت آلبانی صورت گرفت که براساس آن، اعضای گروه یادشده به آلبانی منتقل شدند.
آلبانی به دلایل مختلفی به‌عنوان مقصد نهایی انتخاب شد؛ نخست، این کشور از نظر جغرافیایی در اروپا قرار دارد و دسترسی به مراکز سیاسی و رسانه‌ای اروپایی را برای گروه تروریستی مجاهدین خلق فراهم می‌کند؛ دو، آلبانی به دلیل روابط نزدیک و وابستگی بسیار زیاد به آمریکا و ناتو، تعهدهای لازم برای برقراری امنیت اعضای سازمان فراهم می‌کند؛ سه، هزینه‌های زندگی در آلبانی نسبت به دیگر کشور‌های اروپایی پایین‌تر است و این امر به گروه تروریستی مجاهدین خلق اجازه می‌دهد تا با هزینه‌های کمتری به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
همچنین طبق گزارش‌های موثق، آلبانی برای پذیرش اعضای این سازمان مبالغ هنگفتی از آمریکا کمک مالی دریافت کرده است.
وضعیت کنونی گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی
گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی در منطقه‌ای به نام “مانز” در نزدیکی پایتخت این کشور، تیرانا، مستقر شده است؛ این منطقه به‌عنوان پایگاه اصلی فعالیت‌های این سازمان در آلبانی شناخته می‌شود.
اعضای گروه در این منطقه در یک اردوگاه مسکونی زندگی می‌کنند و فعالیت‌های خود را از آنجا سازماندهی می‌کنند.
از نظر حقوقی، گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی به‌عنوان یک سازمان غیرقانونی شناخته نمی‌شود، اما فعالیت‌های آن تحت نظارت دولت آلبانی و نهاد‌های امنیتی این کشور قرار دارد.
دولت آلبانی تلاش کرده است تا تعادل مناسبی بین حمایت از این گروه و حفظ امنیت ملی خود برقرار کند؛ از یک سو، آلبانی باید محافظت و حمایت از اعضای گروه را در کشور خود تضمین کند و از سوی دیگر، دولت آلبانی باید اطمینان حاصل کند که فعالیت‌های گروه تروریستی مجاهدین خلق تهدیدی برای امنیت ملی این کشور ایجاد نمی‌کند.
تاثیرهای سیاسی حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی
حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی تاثیرهای سیاسی قابل توجهی بر این کشور داشته است.
از یک طرف، این حضور باعث شده است که آلبانی در مرکز توجه دیپلماتیک و رسانه‌ای قرار گیرد؛ گروه تروریستی مجاهدین خلق از آلبانی به‌عنوان پایگاهی برای سوء تبلیغات و حمله‌های سایبری علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کند و این امر باعث شده است که روابط آلبانی با ایران تحت تاثیر قرار گیرد.
از سوی دیگر، حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی باعث ایجاد تنش‌هایی در روابط این کشور با ایران شده است؛ دولت ایران بار‌ها از آلبانی خواسته است که فعالیت‌های این گروه را محدود کند و حتی برخی از مقام‌های ایرانی تهدید کرده‌اند که در صورت ادامه حمایت آلبانی از این سازمان، روابط ۲ کشور به‌شدت تضعیف خواهد شد.
این تنش‌ها به شدت بر روابط اقتصادی و تجاری بین ۲ کشور نیز تاثیر منفی گذاشته است.
تاثیرهای امنیتی حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی
از نظر امنیتی، حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی چالش‌هایی را برای این کشور ایجاد کرده است.
این گروه به‌عنوان یک موجودیت تروریستی، دارای ساختار سازمانی و منابع مالی قابل توجهی است که می‌تواند تهدیدی برای امنیت داخلی آلبانی محسوب شود؛ دولت آلبانی باید اطمینان حاصل کند که این گروه از خاک این کشور برای انجام عملیات‌های تروریستی یا دیگر فعالیت‌های غیرقانونی استفاده نمی‌کند.
تاثیرهای اجتماعی حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی
حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی تاثیرهای اجتماعی نیز داشته است؛ از سوی دیگر، برخی از شهروندان نگران هستند که حضور این گروه ممکن است باعث ایجاد تنش‌های قومی و مذهبی در جامعه آلبانی شود.
گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی تلاش کرده است تا با انجام فعالیت‌هایی خود را به‌عنوان بخشی از جامعه آلبانی معرفی کند.
با وجود این، برخی از گروه‌ها و رسانه‌های محلی نسبت به اهداف واقعی این گروه تردید دارند و معتقدند که فعالیت‌های اجتماعی آن تنها یک پوشش برای اهداف سیاسی و امنیتی است.
چالش‌های آینده
حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی چالش‌های متعددی را برای آینده این کشور ایجاد می‌کند؛ نخست، دولت آلبانی باید حفظ امنیت ملی خود را به‌عنوان مهم‌ترین موضوع حفظ کند؛ این امر نیازمند همکاری نزدیک با نهاد‌های بین‌المللی و کشور‌های همسایه است.
دو، آلبانی باید به دنبال بهبود روابط خود با ایران باشد تا از تشدید تنش‌های دیپلماتیک جلوگیری کند؛ این امر می‌تواند از طریق گفت‌و‌گو‌های دیپلماتیک و ایجاد کانال‌های ارتباطی موثر با ایران انجام شود.
سه، جامعه آلبانی باید به‌طور فعال در مورد حضور گروه تروریستی مجاهدین خلق در کشور خود آگاه باشد و در مورد تاثیرهای این حضور به بحث و تبادل نظر بپردازد؛ این امر می‌تواند از طریق برگزاری میزگردها، کنفرانس‌ها و برنامه‌های کارشناسی انجام شود.
نتیجه‌گیری
گروه تروریستی مجاهدین خلق در آلبانی تاثیرهای قابل توجهی بر این کشور داشته است؛ حضور این گروه در آلبانی چالش‌های سیاسی، امنیتی و اجتماعی متعددی را ایجاد کرده است که نیازمند مدیریت دقیق و هماهنگ از سوی دولت آلبانی و نهاد‌های بین‌المللی است.
در عین حال، آلبانی باید به دنبال بهبود روابط خود با ایران باشد تا از تشدید تنش‌های دیپلماتیک جلوگیری کند.
سیدطاهر موسوی، پژوهشگر