پرسش‌هایی پیرامون منابع مالی و جایگاه سیاسی مجاهدین خلق

در حالی که روزنامه تایمز مالی خارج ساختن نام مجاهدین خلق از لیست گروه‌های تروریستی را "نمونه روشن نفوذ پول و دلالی سیاسی در واشنگتن" خوانده، چهره‌های شناخته شده ای در داخل آمریکا، حمایت خود را از این تصمیم اعلام داشته اند. به هرحال سازمان مجاهدین همواره از بنیه مالی قوی برخوردار بوده و حتی گروهی مدعی‌اند که بخشی از درآمدهای مالی این سازمان از سوی کشورهای خارجی منجمله اسرائیل تامین می‌شود. طی روزهای اخیر قرار گرفتن سازمان مجاهدین خلق در آستانه خروج از لیست گروههای تروریستی در آمریکا، واکنشهایی متعددی را در داخل و خارج از ایران بر انگیخته است. اعتبار سیاسی باقی‌مانده گروه، میزان قابلیت تاثیرگذاری آن در تحولات داخلی ایران، حامیان خارجی گروه و بخصوص منابع کلان مالی آنها، از جمله موضوع‌هایی است که در حاشیه این تحول مورد بحث قرار گرفته است. بی شک در اولین نگاه به مجموعه واکنشها، مابین مخالفان و موافقان این تصمیم سیاسی بی تعادلی آشکار دیده میشود. در طیف مخالفان مجاهدین، طرفداران جمهوری اسلامی، سلطنت طلبان، جمهوری خواهان، ملی گرایان، چهره‌های شاخص ملی- مذهبی و حتی گروههای چپ و سوسیالیستی نیز دیده می‌شوند. مجاهدین خلق از این لحاظ، از طیف گسترده مخالفان سوگند خورده خود عقب نمانده اند. به رغم حرکت‌های محسوسی که طی سالهای اخیر برای ایجاد همگرایی نزد گروه‌های معتدل اپوزیسیون سیاسی خارج از ایران صورت گرفته، با نفی سایر گروه‌ها (بجز چند زیر مجموعه چپ طرفدار فدرالیسم و مدعی خودمختاری) مجاهدین خلق همچنان در لاک انحصاری خود باقی مانده اند. شورای ملی ایرانیان مقیم آمریکا که گردانندگان آن از مدتها قبل برای لغو تحریمهای جامعه جهانی علیه جمهوری اسلامی و عادی سازی مناسبات واشنگتن- تهران تلاش کرده اند، در صف مقدم مخالفان خارج شدن نام مجاهدین خلق از لیست گروه‌های تروریستی در آمریکا قرار گرفتند. چهره های شناخته شده بریده از مجاهدین از جمله مسعود خدابنده، و همچنین تعداد قابل ملاحظه ای از صاحب نظران دانشگاهی، کارشناسان سیاسی و امنیتی ایرانی و غیر ایرانی نیز به این بحث پیوسته و منطق تصمیم احتمالی دولت آمریکا را مورد تردید قرار دادند. روزنامه معتبر تایمز مالی چاپ لندن طی سرمقاله ای در رد تصمیم آمریکا در این رابطه، آنرا "اشتباه مجاهدین" خواند. موافقان تصمیم در حالی که روزنامه تایمز مالی اتخاذ تصمیم مبنی بر خارج ساختن نام مجاهدین خلق از لیست گروههای تروریستی را "نمونه روشن نفوذ پول و دلالی سیاسی در واشنگتن" خوانده و جایگاه کنونی مجاهدین خلق را مابین "گروه مزاحم و یا بی‌معنی و فاقد تاثیر" قرار داده، و در نوشته های رسانه های دیگر از آنها به عنوان "کمدی فاجعه بار" یاد شده، چهره های شناخته شده ای نیز، به خصوص در داخل آمریکا، حمایت خود را از این تحول در شرف انجام اعلام داشته اند. رییس کمیته روابط خارجی و اطلاعات کنگره آمریکا از حزب جمهوری خواه از جمله کسانی است که پشتیبانی خود را از این تصمیم اعلام نموده است. ژنرال هیو شلتون، رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون، همسر وزیر خارجه کنونی، مایکل موکاسی، دادستان کل و تام ریج وزیر امنیت داخلی در زمان جورج بوش (پسر)، ژنرال جیمز جونز، اولین مشاور امنیت ملی باراک اوباما، و همچنین روسای پیشین سازمانهای اطلاعات داخلی (اف-بی-آی) و جاسوسی خارجی(سی-آی-ا) آمریکا نیز پشتیبانی خود را از این تصمیم اعلام کرده اند. ژنرال شلتون نقش مجاهدین خلق را در براندازی جمهوری اسلامی موثر معرفی کرده است. در 27 آوریل سال 2011 ژنرال وسلی کلارک فرمانده کل (سابق) نیروهای متحد آمریکا اظهار داشت: "وزارت خارجه در حال بررسی و تجدید نظر در لیست گروههای تروریستی است. چرا نام مجاهدین را از این لیست خارج نمی‌کنند؟ فکر میکنم این اقدام باید صورت بگیرد و صورت خواهد گرفت". فعالیت‌های مشکوک وینس کانیسترارو، رییس کل پیشین واحد ضدتروریستی سازمان سیا طی مصاحبه‌ای منتشر شده اظهار داشت: "مجاهدین خلق از سوی شاخه تروریستی موساد (سازمان جاسوسی اسرائیل) مورد استفاده قرار می‌گیرند. او همچنین مدعی شده است که "مجاهدین خلق برای آموزش به اسرائیل می‌روند و بمب گذاری علیه هدف‌های تعیین شده توسط موساد در ایران از سوی مجاهدین خلق صورت می‌گیرد. از این بابت اسرائیل به مجاهدین دستمزد می‌دهد". با در نظر گرفتن همکاری‌های نزدیک مابین سازمان‌های اطلاعاتی و ضدتروریستی آمریکا و اسرائیل، رد بدون توجیه اظهارات یک مسئول دست درکار در این زمینه ها، آسان نیست. پاره ای اطلاعات منتشر شده در منابع آزاد مدعی استفاده سازمانهای جاسوسی خارجی از مجاهدین در انجام خرابکاری در تاسیسات اتمی و زیرساخت‌های ایران است. گفته شده که سازما‌ن‌های اطلاعاتی اسرائیل در نصب ویروس رایانه ای موسوم به استاکس‌نت، از اعضاء مجاهدین خلق استفاده کرده اند. حیدر مصلحی وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی در اکتبر سال 2010 از دستگیری تعدادی "جاسوسان اتمی" خبر داد. منابع مالی طرفداران آمریکایی شناخته شده خروج نام مجاهدین خلق از لیست گروه‌های تروریستی، اغلب کسانی هستند که در کنفرانس‌های پرهزینه ای که به منظور فراهم ساختن زمینه تبلیغاتی اتخاذ این تصمیم طی دو سال گذشته در واشنگتن برگزار شده، شرکت فعال داشته اند. از کلیه چهره های یاد شده به عنوان سخنران در کنفرانس‌های واشنگتن دعوت به عمل آمده و به آنها دستمزد قابل ملاحظه برای سخنرانی پرداخت شده بود. شاید به همین دلیل روزنامه تایمز مالی چاپ لندن تصمیم اخیر را ناشی از "نفوذ پول و دلالی سیاسی در واشنگتن" معرفی کرده است. بر خلاف گروه‌های شبه نظامی دیگری مانند "سازمان آزادی بخش فلسطین" و یا "ببر های تامیل" در سریلانکا، که از کمک‌های خارجی برخوردار بوده و در مقاطعی به دلیل قطع کمک‌های خارجی با مشکلات مالی شدید و ورشکستگی روبرو شده اند، مجاهدین خلق ظاهرا همواره از بنیه مالی قوی برخوردار بوده و قادر شده اند که برای برگزاری کنفرانس‌های پر خرج در واشنگتن با گشاده‌دستی هزینه کنند. بی تردید یکی از منابع مالی مجاهدین خلق گردآوری اعانه توسط اعضاء در کشورهای اروپایی است. اما گروهی مدعی هستند که قسمت عمده درآمدهای مالی مجاهدین از سوی کشورهای خارجی منجمله اسرائیل تامین می‌شود. مسعود خدابنده (از رهبران سابق مجاهدین) اخیرا نوشته است که مجاهدین خلق در اردن فعال شده اند. اشاره خدابنده به حضور خانواده صدام (دختر وی) در اردن و استفاده از مجاهدین برای ناآرام ساختن اوضاع داخلی عراق است. آینده مجاهدین شاید بعد از مخالفت با جنگ خارجی علیه ایران، مخالفت با مجاهدین خلق را بتوان مشخص ترین فصل مشترک مخالفان و موافقان جمهوری اسلامی دانست. نقش این گروه را در به نتیجه رساندن انقلاب اسلامی و براندازی حکومت پادشاهی بسیاری از طرفداران رژیم سیاسی سابق ایران فراموش نکرده اند. همکاری این گروه با صدام و حمله نظامی علیه ایران را که تلفات آن تا ده‌هزار نفر بر آورد شده افکار عمومی در داخل ایران با تلخی بیاد دارند- (عملیات مرصاد یا فروغ جاویدان در سال 1367، شش روز بعد از پذیرفتن قطعنامه 598 و اعلام آتش‌بس انجام شد. طی این عملیات که به شکست انجامید نیروهای مجاهدین از درون خاک عراق مرزهای غربی ایران را مورد حمله قرار دادند. قبل از آغاز عملیات، مسعود رجوی، رهبر مجاهدین و فرمانده عملیات وعده داده بود که در طول 48 ساعت به تهران خواهد رسید). سوابق تروریستی این گروه در اروپا (بخصوص فرانسه) جای اندکی برای پذیرایی مجدد این گروه خارج از ایران باقی گذاشته است. در بریتانیا تلاش‌های مجاهدین برای پذیرفته شدن به عنوان یک گروه سیاسی غیرنظامی در سالهای 2007، 2008 و 2010 با شکست روبرو شده است. رهبری مجاهدین خلق بخصوص طی دو دهه گذشته از درک تغییرات در جهان امروز و بازسازی فکری خود بازمانده اند و همچنان در شرایط زندگی اردوگاهی، کیش شخصیت، برنامه ریزی متمرکز، فرماندهی مطلق و فرمانبرداری کورکورانه را تبلیغ میکند. مجاهدین خلق از تغییرات جهان و نیازهای روز منطقه و افکار عمومی مردم داخل ایران و تحولات اپوزیسیون خارج از ایران عقب مانده اند. آنها در حالی بر طرز فکر اردوگاهی دهه شصت اصرار می‌ورزند که سرود آزادی و دمکراسی نماز مردم در کشورهای مسلمان شده است. خارج شدن نام مجاهدین خلق از لیست سازمان‌های تروریستی در آمریکا، و بدنبال آن یافتن دسترسی بیشتر به دولتمردان آمریکایی و احتمالا کمک‌های مالی کنگره، شرط کافی برای حضور فعال آنها در فردای ایران آزاد نیست. مجاهدین خلق در صورت ماندگاری، برای ایفای نقش در حیات سیاسی ایران بعد از رسیدن به دمکراسی، نیازمند یک خانه تکانی فکری است. رضا تقی زاده