در سال 2016، در پی توافق نامه ای که در سال 2013 میان دولت امریکا و آلبانی امضا شده بود، فرایند انتقال تمامی اعضای سازمان مجاهدین خلق به خاک آلبانی به پایان رسید. این عملیات جابجایی تحت مدیریت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل انجام شد. بنابراین اعضای سازمان مجاهدین خلق باید طبق قوانین بین المللی پناهنده تلقی شوند.
بنابه گزارش ها، دولت امریکا مبلغ بیست میلیون دلار برای جابجایی مجاهدین خلق به آژانس پناهندگان سازمان ملل کمک کرده است. همچنین امریکا مساعدت های اقتصادی و امنیتی برای دولت آلبانی فراهم کرده است تا برای استقرار این پناهندگان ظرفیت فیزیکی ایجاد کند.
در سوی دیگر، بر طبق کنوانسیون 1951 در رابطه با شرایط پناهندگی که در وب سایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل قابل دسترسی است،” محافظت از پناهندگان وظیفه ی اصلی کمیساریا است.” برای محافظت از پناهندگان کمیساریا باید با دولتی که پناهندگان را در خاک کشورش پذیرفته است همکاری نزدیک داشته باشد.
در این معاهده آمده است،” نقش اصلی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در پی گیری حفاظت بین المللی این است که اطمینان حاصل کند که دولت ها از وظایفشان در جهت محافظت از پناهندگان و افراد پناهجو آگاه هستند و بر اساس این وظایف عمل می کنند.” با این حال این سازمان فراملیتی نیست و نمی تواند به عنون جایگزین عهده دار مسئولیت های دولت ها شود.”
بنابراین، در خصوص اعضای مجاهدین خلق، حکومت آلبانی باید وظایفی در قبال مجاهدین خلق داشته باشد و از کمیساریا انتظار می رود که ا ز این که آلبانی به مسئولیت هایش آگاه هست، اطمینان حاصل کند تا در جهت احقاق حقوق اعضای مجاهدین خلق اقدامات مناسب را انجام دهد و در عین حال اعضای مجاهدین خلق هم ملزم هستند که به قوانین و مقررات آلبانی احترام بگذارند.
طبق کنوانسیون 1951 در رابطه با شرایط پناهندگی، کشورها باید اطمینان حاصل کنند پناهنده ها از حقوق اقتصادی و اجتماعی برخوردار هستند، دست کم به همان اندازه که دیگر خارجی های مقیم کشور شان از آن برخوردار هستند. موضوع این است که اعضای فرقه ی رجوی در خاک آلبانی از حقوق اقتصادی و اجتماعی برخوردار نیستند چرا که آن ها اساساً از یک زندگی عادی بر مبنای اراده ی خود برخوردار نیستند. اعضای مجاهدین خلق همچون گروگان هایی در قرارگاه های سازمان گرفتار هستند.
همچنین در این کنوانسیون آمده است:”یک پناهنده حق دارد که در امنیت پناه بگیرد. با این وجود محافظت بین المللی شامل مواردی بیش از امنیت فیزیکی می شود. پناهنده ها باید دست کم از همان حقوقی که دیگر خارجی ها به عنوان مقیم قانونی یک کشور برخوردارند، بهره ببرند مثلاً آزادی عقیده،آزادی جابجایی، ایمنی دربرابر شکنجه و رفتارهای تحقیرآمیز.
“آزادی”، هدیه ای ارزشمند است که به انسان اجازه می دهد به هر طریقی که می خواهد فکر کند و زندگی کند اما در فرقه های مخربی مثل مجاهدین خلق آزادی دست نیافتنی ست. این در حالی ست که کمک های کمیساریای عالی پناهندگان شامل” کمک های نقدی، غذا، ابزار، سرپناه و زیر ساخت های اولیه مثل مدرسه و درمانگاه می باشد. کمیساریا با پروژه هایی برای فعالیت های درآمدزا و برنامه های مهارت آموزی تلاش می کند که مطمئن شود که پناهنده ها هر چه سریع تر خودکفا می شوند.”
بنابر اظهارات افراد جدا شده از مجاهدین خلق در تیرانا، امکاناتی که در بالا ذکر شد برای مجاهدین خلق محدود به غذا و سرپناه و وسایل اولیه زندگی است. اعضا ی مجاهدین خلق به فعالیت های درآمدزا یا برنامه های مهارت آموزی دسترسی ندارند چون آن ها وابسته به فرقه هستند.
هنگامیکه فردی در فرقه ای گرفتار می شود، مجبور می شود که کاملاً در همه ی شئون زندگی به سران فرقه وابسته باشد. برای یک عضو فرقه، خودکفایی بی معناست. آخرین اقدام سران مجاهدین خلق برای ایجاد انزوای بیشتر و تحمیل وابستگی بیشتر به اعضا انتقال افراد به قرار گاه دورافتاده ای در شمال تیرانا است. این قرارگاه جدید با دیوارهای بلند وسیم های خاردار احاطه شده است تا از فرار اعضا جلوگیری شود.
بدین ترتیب، کمیساریای عالی پناهندگان و دولت آلبانی شدیداً در قبال تهدیدها از جانب 2500 نفر اعضای شستشوی مغزی شده ی فرقه ی رجوی که مثل رباط تربیت شده اند، مسئول هستند. آن ها نیروهای شبه داعشی هستند که به طور بالقوه ظرفیت این را دارند که هر لحظه جامعه ای که به آن ها پناه داده است را به مخاطره بیندازد مگر این که اعضا طبق قوانین بین المللی پناهنده محسوب شوند. در مقاله ی مسعود خدابنده در هافینگتن پست شرایط مبهم گروگان های فرقه رجوی در آلبانی شرح داده شده است:
” گزارشی از یک وکیل آلبانیایی (که برای اعضایی که موفق به ترک مجاهدین خلق شده اند، کار می کند)، پس از ملاقات با کمیساریا در تیرانا افشا می کند که طی یک توافق سری میان امریکایی ها، دولت آلبانی و سران مجاهدین خلق، کمیساریای عالی پناهندگان بر انتقال تقریباً سه هزار نفر مجاهدین خلق را از عراق به آلبانی، نه به عنوان پناهنده بلکه بر مبنای”انسان دوستی”، نظارت داشته است. به عبارت دیگر، این افراد هیچ شرایط رسمی در این کشور ندارند.
” بر اساس این توافق، همه ی مخارج اعضای مجاهدین خلق باید توسط خود گروه فراهم شود. این بدین معناست که اعضا برای ادامه حیات کاملاً به رهبریت گروه وابسته هستند. کسانی که تمایلشان به خروج از سازمان را به هر دلیلی ابراز کرده اند، باید کماکان از قوانین و محدودیت های مجاهدین خلق تبعیت کنند. آن ها مجبور هستند که شرایط تحمیلی مجاهدین خلق را بپذیرند تا غذا و اقامتگاه دریافت کنند.”
این شرایط بی در و پیکر برای نگه داری 2500 عضو فرقه ای در خاک آلبانی، ممکن است، همچون سیلی در صورت مردم آلبانی باشد. این همان چیزی ست که یک سال پیش نویسنده ی وب سایت بالکان آنالیز، ابی اسپاهیو نگرانی خود را درباره ی آن ابراز کرد:” با توجه به چالش های مداوم آلبانی در فساد گسترده و جنایت سازمان یافته، ظهور تدریجی افراط گرایی مذهبی به عنوان تهدید امنیتی منطقه ای، شکاف های فرقه ای ممکن است به فهرست چالش های روبروی موقعیت سیاسی آلبانی افزوده شود. یک مورد متناقض که تاکنون در منطقه ما رخ داده است این است که این توافق به خودی خود بسیار مبهم است، و درباره ی عدم شفافیت در مفاد قرارداد میان آلبانی و امریکا انتقادهای بسیاری را در کشور برانگیخته است.”
مزدا پارسی
