ناتو و تناقض‌گویی درباره تروریسم

کشورهای عضو سازمان ناتو در اجلاس اخیر خود بار دیگر نشان دادند که فهم مشترکی از مفهوم تروریسم نداشته و قدرت کافی برای آنکه بخواهند با این معضل بین‌المللی به مقابله برخیزند، ندارند.
در جریان این نشست، اعضای ناتو افزون بر آنکه بار دیگر بحران داخلی خود را به نمایش گذاشتند و به‌ویژه نشان دادند که در مقابله سلطه‌طلبی آمریکا بر ناتو تا چه اندازه آسیب‌پذیر هستند، درباره پدیده تروریسم به اظهارنظرهای ضدونقیضی پرداخته و صرفا از زاویه مسائل سیاسی، بحران تروریسم را مورد تحلیل قرار دادند.
در این اجلاس، اعضای ناتو بار دیگر ادعاهای خود را درباره حمایت ایران از تروریسم را تکرار کرده، اما توضیح ندادند که تهران چطور و به کدام گروه‌های تروریستی کمک کرده و ناتو دقیقا کدام گروه‌ها را مصداق تروریسم می‌داند که ایران متهم به حمایت از آنهاست.
اگر معیار ناتو برای تشخیص گروه‌های تروریستی همان گروه‌های چهارگانه القاعده، طالبان، داعش و جبهه‌النصره است که ایران نه فقط کمکی به آنها نمی‌کند، بلکه خود قربانی اقدامات تروریستی آنها بوده؛ اما اگر این سازمان گروه‌های دیگر مانند جنبش‌های استقلال‌طلبانه را تروریستی می‌داند، باید رسما درباره آن اعلام نظر کند.
جالب اینجاست که اعضای ناتو چه در این نشست و چه در سایر نشست‌های خود در قبال حضور گروه تروریستی مجاهدین در کشورهای خود سکوت کرده و توضیح نمی‌دهند چطور یک گروه با پرونده کاملا مشخص تروریستی را میزبانی می‌کنند و همزمان دولتی دیگر را متهم می‌کنند که از تروریسم حمایت می‌کند.
به‌نظر می‌رسد که یکی از مشکلات کنونی برای مبارزه با تروریسم، نداشتن تعریفی روشن از این پدیده است، به‌طوری که در حال حاضر نهادهای حقوق‌بشری، سازمان‌های امنیتی و دولت‌های مختلف تعریفی مستقل از تروریسم ارائه داده و با عبارت‌هایی گنگ و کلی سعی می‌کنند دولت‌های مخالف خود و یا مستقل را متهم به حمایت از تروریسم کنند. افکارعمومی جهان دیگر نمی‌تواند پذیرای استفاده از چنین واژگانی کلی باشد و انتظار دارد کشورها و سازمان‌هایی که دیگران را متهم به حمایت از تروریسم می‌کنند، توضیح دهند که براساس کدام شواهد و مدارک، این ادعاها مطرح می‌شود.
تهران تاکنون بارها اسنادی را ارائه داده است که نشان می‌دهد سازمان ناتو در عراق، افغانستان و سوریه از تروریست‌ها حمایت کرده است. حمایت از داعش و القاعده چنان روشن است که حتی سیاستمداران آمریکایی همچون هیلاری کلینتون در کتاب‌هایشان رسما به آن اشاره می‌کنند و داعش را مولود سیاست‌های خود می‌دانند.
با این همه اسناد و مدارک، ناتو نه‌تنها تاکنون حاضر نشده درباره حمایت از تروریسم در کشورهای مختلف توضیح دهد، بلکه همچنان به بهانه مبارزه با تروریست‌ها افزایش حضور نظامی خود در کشورهای مختلف را تصویب کرده و نشان داده که از تروریسم به‌عنوان ابزاری برای افزایش حضور خود بهره می‌برد.
در نشست اخیر ناتو نیز اعضای این سازمان با افزایش نیرو در افغانستان موافقت کردند که این نیز نشان‌دهنده سوءاستفاده ناتو از رشد تروریسم در این کشور، بی‌توجه به بسترهای تروریست‌پرور در افغانستان و سایر کشورهاست.
افکارعمومی در جهان امروز انتظار دارد تا تعریفی روشن از تروریسم ارائه شده و جلوی سوءاستفاده و موضع‌گیری های پارادوکسیکال درباره تروریسم گرفته شود. اگر چنین عزمی در جهان به‌وجود نیاید، هر روز شاهد رشد بیشتر گروه‌های تروریستی در سطح بین‌المللی خواهیم بود.
دکتر مصطفی انتظاری هروی