مجاهدین ایران بر سر دوراهی
از Asia Times نویسنده : بیل سمیعی
تاریخ : 30 سپتامبر 2004
در ایران تظاهرات در برابر بی عدالتی های امریکا چیز جدیدی نیست. با این وجود تظاهراتی که در نهم سپتامبر در مقابل بخش مواضع امریکا در سفارت سوئیس، در تهران، رخ داد متفاوت بود. بنابر گزارشهای رسانه ها، این بار اعضای گروه مخالف ایرانی که در عراق مستقر هستند، از امریکا و کمیته بین المللی صلیب سرخ تقاضای کمک داشتند تا بتوانند درباره اعضای خانواده هایشان اطلاعاتی بدست آورند. اعضای این گروه مخالف ایرانی – مجاهدین خلق – در پادگان اشرف، واقع در 100 کیلومتری شمال بغداد، مستقر هستند.
در 1997، MKO توسط دولت امریکا به عنوان یک سازمان تروریستی بیگانه در فهرست سازمانهای تروریستی ثبت شد و تا کنون در این جایگاه مانده است. MKO با نامهای دیگری چون ارتش ملی آزادی بخش ایران (شاخه نظامی سازمان) ، مجاهدین خلق ایران، شورای ملی مقاومت، جامعه دانشجویان مسلمان ایرانی (سازمانی پیشرو جهت جمع آوری حمایت مالی)، شناخته می شود. اتحادیه اروپا، در ماه مه 2002، شاخه نظامی MKO را به عنوان یک سازمان تروریستی ثبت کرد.
MKO در دهه 1960 پایه گذاری شد و ایدئولوژی آن ترکیبی از اسلام و مارکسیسم بود. در دهه 70 این سازمان در تروریسم ضد امریکایی شرکت داشت. در آغاز یعنی سالهای 78 و 79 از انقلاب اسلامی ایران حمایت کرد. در ژوئن 1981، یک قیام ناموفق علیه رژیم اسلامی به راه انداخت که طی آن بسیاری از اعضایش زندانی شدند و دیگر اعضا از کشور گریختند.
در 1989 ارواند ابراهیمیان در کتابش با عنوان اسلام رادیکال: مجاهدین ایران نوشت:
در 1981، MKO ، از جنبش توده ای تغییر ماهیت داد تا در نیمه 1987 دارای همه صفات اصلی یک فرقه شود.
در این سازمان مسعود رجوی ، رهبر و امام زمان است. سازمان دارای سلسله مراتب دشواری است، فرهنگ لغات خود و تقویم خود را نیز اختراع کرده است.
پس از آنکه MKO از ایران گریخت، شماری حمله علیه حکومت وقت ایران به راه انداخت: در 1981 یک بمب رئیس جمهوری محمد علی رجایی و نخست وزیر محمد جواد باهنر را به کشتن داد، در 1992، سازمان به 13 سفارت ایران حمله کرد. علاوه بر این، حملات خمپاره ای و سوء قصد های بسیار دیگری نیز در ایران وقوع یافت.
صدام حسین رئیس جمهور سابق عراق ، به MKO مجوز پناهندگی در عراق داد و از آنجا سازمان در جنگ ایران – عراق در دهه 80 علیه نیروهای ایران میجنگید. صدها تن از اعضای MKO در ژوئیه 1988 در عملیات فروغ جاویدان در برابر ایران کشته شدند. MKO در 1991 جهت سرکوب قیام شیعیان در جنوب عراق و کردها در شمال عراق با صدام همکاری کرد
اما عملیات آزادسازی عراق، سرگذشت MKO را به پایان رساند. در مارس و اوریل 2003 هواپیمای امریکا و انگلیس پایگاههای MKO را بمباران کردند. در 10 مه، MKO موافقت کرد که سلاحهایش را به نیروهای امریکا تحویل دهد. هنگامیکه این وقایع رخ می داد تصور می شد ارتش ایران به پایگاههای MKO ضربه بزند. این تصور محقق نشد و تهران در عوض عفوی برای اعضا قایل شد.
احمد رحیمی ، سخنگوی وزارت اطلاعات و امنیت ایران، در تاریخ 28 مارس 2003 در یک مصاحبه تلفنی با شبکه تلویزیونی العربیه مستقر در دبی گفت :اعضای MKO ، اگر از جنایاتشان علیه جمهوری اسلامی ابراز پشیمانی کنند می توانند به ایران بازگردند. جمهوری اسلامی ایران بدون ترحم به آنها یک فرصت تازه داده است. ما زندگی آنها را تضمین میکنیم و دستگیرشان خواهیم کرد، هر چند که افراد خاصی وجود دارند که در جنایات خاصی در داخل و خارج از ایران دست داشته اند. اگر آنها از آنچه کرده اند ابراز پشیمانی کنند و اشتباهات خود را تکرار نکنند، بنابراین ما به آنها کمک خواهیم کرد که مشکلاتشان رفع شود و زندگی شرافتمندانه ای را در کشور شان آغاز کنند.
دیگر مقامات ایرانی نیز در طول سال گذشته از این عفو خبر دادند. وزیر اطلاعات و امنیت ایران، حجت الاسلام علی یونسی در مورخ 5 آوریل گفت که 100 تن از اعضای MKO تا کنون به ایران بازگشته اند، آژانس خبری جمهوری اسلامی ایرنا این گزارش را منتشر کرد. آقای یونسی دیگران را نیز تشویق کرد که بازگردند و زندگی عادی خود را از سر بگیرند. در گزارش ایرنا آمده است ، یونسی در کنفرانس مطبوعاتی مورخ 10 مه افزود که بسیاری از اعضای MKO به ایران بازگشته اند و اطلاعاتی در اختیار حکومت ایران گذاشته اند. سخنگوی دولت عبدا… رمضان زاده در تاریخ 23 ژوئن 2003 گفت که ایران با هر عضو MKO که بازگردد با شفقت اسلامی رفتار خواهد کرد و تأکید کرد که آنها در ایران با هیچ مشکلی روبرو نمی شود. رئیس جمهوری اسلامی ایران، محمد خاتمی نیز در مورخ 11 دسامبر 2003، در ژنو، نظیر این ابرازات را ارائه داد. درعین حال عفو شامل حال رهبران MKO نمی شود. رمضان زاده اضافه کرد:حلقه رهبران MKO که مستقیماً در عملیات تروریستی و جنایات علیه مردم ایران شرکت داشته اند. واجد شرایط عفو نیستند.
علاوه بر شورای حکومتی عراق، در دسامبر 2003 اعلام کرد که همه اعضای MKO باید تا آخر این ماه عراق را ترک کنند. این اخراج هرگز اتفاق نیفتاد و نیروهای اشغالگر در برخوردشان با MKO روشن عمل نکردند. در ژوئیه 2004، اعضای MKO از دستور عفو ایران بهره بردند و همینطور روشن نیست چگونه با آنها رفتار شده است.
موضوع دو تن از اعضای MKO که بالاجبار از سوریه به ایران برگشته اند می تواند، آموزنده باشد. دمشق ابراهیم خدابنده و جمیل بسام را در 12 ژوئن 2003 به ایران فرستاد. در فوریه 2004، بارونس اما نیکلسون، نماینده پارلمان اروپا و رئیس کمیته خارجی ، در سفرش به ایران، این دو مرد را دید. او گزارش کرد که آنها در سلامت کامل به سر می بردند و از هیچ اعتراضی درباره رفتار رژیم با آنها نداشتند. اما هنوز در انتظار محاکمه بودند. نیکلسون در ماه مارس دوباره با خدابنده دیدار کرد. MKO اظهارات وی را کذب خواند و گفت که این مردان شکنجه و اعدام شده اند.
ان سینگلتون ، مؤلف کتابی درباره مجاهدین با عنوان ارتش خصوصی صدام در ژوئن 2004 نوشت که او و اعضای انگلیسی پارلمان سرتدی تیلور و وین گریفث، یک گزارشکر مستقل انگلیسی، و دو وکیل ایرانی با خدابنده و بسام در زندان اوین تهران دیدار کردند. خدابنده به ملاقات کنندگان گفت که به MKO بازنخواهد گشت.
یک عضو سابق MKO ، آرش صامتی پور، در 31 دسامبر 2003 در کریستین سانیس مانیتور ، اعلام کرد که MKO یک مخلوطی از مائو و مارکسیسم است و رهبر مسعود رجوی مانند استالین عمل می کند. یک عضو سابق دیگر MKO حورا شالچی به این نشریه گفت که رهبریت سازمان وعده داده است که مردم ایران از اعمالش خشنود می شوند. اما هنگامی که حمله خمپاره ای اش در یک منطقه نظامی به نتیجه نرسیده، جمعیتی از مردم به دنبالش دویدند. شالچی افزود :هیچ کس ما را نمی پذیرفت. هیچ حمایتی وجود نداشت. هر دو آنها گفتند که حکومت ایران MKO را تهدید جدی نمی داند و اعدامهایی که MKO گفته بود در ایران انتظارش را داشته باشند هرگز رخ نداد. بنا بر اظهارات افراد بسیاری که در کریستین سانیس مانیتور مصاحبه شدند، با اعضای زندانی شده MKO مانند افرادی که به کمک نیاز دارند رفتار می شد.
در 1989 رژیم ، بسیاری از زندانیان سیاسی را عفو کرد. این عفو شامل یکی از اعضای رده بالای MKO می شد به نام سعید شاهسوندی که در مصاحبه ها، سخنرانیها و نامه های بسیاری MKO را افشا کرد و رهبران MKO را به زندانی کردن اعضا و اعدام مخالفان محکوم کرد. شاهسوندی به اروپا سفر کرد تا همین پیام را تسلیم کند. MKO هم شاهسوندی را متهم به همکاری در شکنجه و اعدام اعضای MKO کرد.
در اواخر سپتامبر 2004 وضعیت MKO مبهم است. عراقی ها هنوز درباره سازمان تردید دارند. در 31 ژوئیه روزنامه الموتمد بغداد گزارش کرد که مردم دیاله مظنون شده اند که MKO در حال برانگیختن جدال میان حکومت جدید عراق و گروههای تروریست مسلح است. و دیگران مظنون هستند که مقامات بعثی در کمپ اشرف پنهان شده اند. این روزنامه افزود که MKO محدود به کمپ اشرف نمی شود و MKO همچنین در کمپ حبیب، 35 کیلومتری شمال بصره ؛ کمپ همایون و کمپ مضرمی در نزدیکی عماره؛ کمپ فایزه در جوارکوت ؛ کمپ اولوی، نزدیک مقدادیه؛ کمپ انزلی، نزدیک جلولا؛ فعالیت می کند و همچنین از دفاتر و خانه های امن بسیاری در بغداد ، بصره و دیاله برخوردار است.
برخی از فرماندهان امریکایی استفاده از MKO علیه ایران را توصیه می کنند و به فعالیت های ایرانی ها در عراق توجه دارند. نمونه اخیر آن، تفسیرهای تحلیل گر نظامی فاکس نیوز، توماس مک اینری و پل والری در وال استریت ژورنال درتاریخ 8 دسامبر است. آنها سخنگوی سابق MKO را به عنوان یک کارشناس ایرانی معرفی می کنند و عنوان میکنند که وقت آن رسیده است که با خارج کردن MKO از فهرست تروریستها یک جنبش مقاومت مسلح ایجاد کنیم. وقت آن است که 4 هزار مبارز کارآزموده MKO را دوباره مسلح کنیم.
صرفنظر از بیزاری ایرانیان از این سازمان، چنین اظهاراتی در ایران بازتابهایی دارد. در 15 اگوست جمهوری اسلامی، در یک تحلیل اعلام کرد که یک محموله سلاح در مرز ایران توقیف شده است که به طرقی با فعالیت های MKO ، دشمنی امریکا و ادعاهای عراقی ها درباره دخالت ایرانیان در ارتباط است.
MKO ، در همین حال، فعالیت هایش را علیه حکومت ایران ادامه می دهد. طبق گزارش آژانس خبری فرانسه حدود 5000 نفر از حامیان در 13 سپتامبر در بروکسل به هنگام مذاکرات وزرای خارجه کشورهای اروپایی با ایران، تظاهرات کردند. ایرنا گزارش کرد کمیته بین المللی حمایت از قربانیان MKO بلژیک را به خاطر دادن این مجوز محکوم کرد. این کمیته در نامه ای به وزیر امور خارجه بلژیک سوییز مایکل گفت که MKO افغان ها و دیگر پناهندگان را برای شرکت در این تظاهرات در عوض مقداری غذا و پذیرایی به خدمت گرفته است.
بیل سمیعی یک تحلیل گر همکار با رادیو آزاد اروپا و ناشر بخش گزارش ایران است. او PhD خود را از دانشگاه کمبریج گرفت. مقالات تحقیقی وی در
The Middle east Review of inf. , Middle East Policy, Middle East journal
منتشر می شوند. او جهت نوشتن کتب بسیاری در زمینه خاور میانه همکاری داشته است.
