ان ربک لبالمرصاد؛ خداوند کمینگاهی برای به دام انداختن مجاهدین قرار داد و عملیات مرصاد جلوه‌هایی از این وعده خداوند که در سوره مبارکه فجر بدان اشاره شده است را نمایان کرد.
پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی جمهوری اسلامی ایران همانگونه که عراق را در بن بست سیاسی قرار داد، توطئه وسیعی که از جانب استکبار جهانی علیه انقلاب اسلامی تدارک دیده شده بود را نقش برآب کرد و بر گروه مجاهدین شوک شدیدی وارد کرد، در این میان مجاهدین به عنوان تنها گروهی که همه حیثیت و هستی سازمان خود را در گرو جنگ نهاده بودند بیشترین صدمه و لطمه را از پذیرش قطعنامه متحمل شدند و برای خارج شدن از بن بست، ماموریت حمله نظامی به ایران را برعهده گرفتند.
مجاهدین که سابقا در تحلیل های درون گروهی خود امکان قبول آتش بس از سوی ایران را غیر ممکن می دانستند وقتی این استراتژی خود را شکست خورده دیدند، حمله به مرزهای ایران را در دستور کار قرار دادند و با وجود اینکه زمان حمله به ایران را سالگرد پذیرش قطعنامه طراحی کرده بودند ۲ ماه این عملیات را به جلو انداختند.
در سوم مردادماه سال ۱۳۶۷ مجاهدین و ارتش عراق عملیات مشترک خود را با هجوم زمینی از طریق شهرستان سرپل ذهاب و هلی برد از جنوب گردنه “پاطاق” نزدیکی شهر سرپل ذهاب آغاز کردند، هدف سازمان مجاهدین از پیشروی سریع در عمق خاک ایران با استفاده از تانک های “دجله برزیلی” که دارای چرخ های لاستیکی و سرعتی معادل ۱۲۰ کیلومتر در ساعت دارند تسخیر چندین شهر و در نهایت رسیدن به تهران بود.
گروه مجاهدین در نظر داشتند تا با وارد کردن ۱۳ تیپ نیروی زرهی در تهران و تصرف مراکز مهم قدرت و بر اساس زمان بندی تعیین شده، آنها بایستی ساعت ۶ بعد ازظهر روز سوم مرداد ماه به شهر کرند، ساعت هشت به اسلام آباد غرب و ۱۰ شب به کرمانشاه می رسیدند و این مناطق را به تصرف خود در می آوردند.
مجاهدین، عملیات کور خود را با نام “فروغ جاویدان” با ۲۵ تیپ که هر تیپ به طور متوسط ۲۰۰ نفر را شامل می شد با نیروهای عملیاتی که تعداد آنها به حدود پنج هزار نفر می رسید وارد خاک ایران اسلامی شدند تا به خیال واهی خود سه روزه به تهران برسند اما بعد از عبور از شهر کرند وارد شهرستان اسلام آباد غرب شدند و در آنجا با مقاومت مردمی و سپاه و بسیج مواجه شدند ولی به علت عدم انسجام نیروها و آمیختگی مجاهدین با مردم اوضاع کنترل شهر از دست نیروهای نظامی خارج شد و پیشرفت نیروهای مجاهدین به سمت کرمانشاه آغاز شد.
در گردنه حسن آباد که در ۲۲ کیلومتری شهرستان اسلام آباد قرار دارد با استقرار و انسجام نیروهای سپاه، بسیج و ارتش و رسیدن یگان های منظم از سایر استان ها مجاهدین در این گردنه زمین گیر شدند و با آتشباری مواضع مجاهدین و ارتفاعات چهار زبر گردنه حسن آباد بعد از ۴۸ ساعت درگیری ضربات سخت و جبران ناپذیری به پیکره یگان های رزمی مجاهدین وارد شد.
در این عملیات حدود ۲۵۰۰ نفر از مجاهدین به هلاکت رسیدند و حدود هزار تن دیگر مجروح شدند، ۱۶۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۴۰ قبضه خمپاره انداز، ۳۰ قبضه تفنک ۱۰۶ منهدم شدند و بیش از ۱۰ دستگاه تانک و نفربر به غنیمت گرفته شد.
علی محمد جلیلیان از رزمندگان جنگ تحمیلی در گفت و گو با ایرنا، حمله مجاهدین به ایران را تحلیل نادرست آن ها از اوضاع داخلی ایران دانست و گفت: سران مجاهدین فکر می کردند پذیرفتن آتش بس نشان‌دهنده ضعف ایران است بنابراین بر اساس این تحلیل اشتباه دست به خودکشی سیاسی زدند.
وی عدم درک درست از مردم ایران را دیگر اشتباه مجاهدین عنوان کرد و افزود: مجاهدین هیچگاه درک درستی از ملت ایران و آرمان‌ها و اهدافشان نداشتند و قبل از حمله به ایران فکر می کردند که پس از ورود به شهرهای مختلف مورد استقبال مردم قرار خواهند گرفت اما مردم با تمام توان در برابر آنها ایستادند و فرصت پیشروی را از آنها گرفتند.
جلیلیان همچنین به نامگذاری پنجم مرداد به نام روز ملی کرمانشاه اشاره می کند و می گوید: استان کرمانشاه در جنگ تحمیلی همواره در خط مقدم نبرد بود و حتی بارها توسط دشمن بعثی مورد حمله شیمیایی قرار گرفت اما پس از جنگ بیشتر توجه ها به تبیین جنگ در جنوب معطوف شد و مردم سایر استانها نتوانستند درک درستی از وضعیت کرمانشاه داشته باشند.
این رزمنده تصریح کرد: هرچند سالها از پایان جنگ می گذرد اما هنوز رشادت های مردم غرب کشور به خوبی تبیین نشده است و مردم به تاریخ جنگ در غرب کشور بیگانه هستند.
وی به نقش مهم مردم استان کرمانشاه در دفاع از انقلاب نیز اشاره کرد و گفت: مردم غرب کشور با دو گروه مبارزه می کردند یکی ارتش بعثی و دیگری نیروهای ضد انقلاب بنابراین شرایطی به مراتب سخت تری از سایر مناطق درگیر در جنگ داشتند.
عراق از بند قطعنامه ۵۹۸ بازگشت نیروها به پشت مرزهای بین‌المللی سوء استفاده کرد
سرهنگ خلبان بازنشسته حسنعلی امیری نیز با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای عملیات مرصاد در گفت و گو با ایرنا به تشریح روزهای قبل از عملیات مرصاد پرداخت و گفت: زمانی که ایران قطعنامه ۵۹۸ تاریخ ۲۷ تیر۶۷ (آتش بس بین ایران و عراق) را پذیرفت، مسئوولان با وجود مخالفت شدید فرماندهان میدان در مرزها، طبق مفاد قطعنامه به نیروها دستور عقب نشینی به پشت مرزهای بین المللی را دادند اما دشمن از این بند قطعنامه سوءاستفاده و به نیروهای در حال عقب نشینی ما حمله و آنها را اسیر کرد.
وی در ادامه صحبت های خود به حمله مجاهدین اشاره کرد و توضیح داد: در سوم مرداد ابتدا این لشکر تانک ها، هواپیماهای جنگی و هلی کوپتری های عراق بود که به مرزهای ما حمله کرد و ذهن ها همه متوجه عراقی ها بود و همه مطمئن بودیم ارتش، سپاه، بسیج و مردم مانند روزهای اول جنگ به عراقی ها اجازه پیشروی نمی دهند تا نیروها و تدارکات برسد اما این بار پدیده ای بی سابقه ای که اصلا کسی هم فکرش را نمی کرد اتفاق افتاد، و آن این بود، عده ای زیادی با لباس و زبان خودی به پاسگاه و پادگان ها ما وارد شدند (به خیال اینکه نیرو خودی اند و برای کمک آمده اند) همه سربازان ما را قتل عام کردند، هیچ کس نمی توانست دوست را از دشمن تشخیص دهد.
سرهنگ امیری علت پیشروی مجاهدین را غافلگیری نیروهای ما به خاطر هم وطن بودن، هم لباس، هم زبان و خودی بودن آنها دانست و گفت: تا تصرف شهر اسلام آباد غرب کسی نمی دانست آنها چه کسانی هستند و باید بدانیم جنگ خودی با خودی بدترین نوع جنگ است، چرا که مرز بین دوست و دشمن اصلا مشخص نیست و هر آن ممکن است توسط دوست و همرزم خودت کشته شوید.
این خلبان بازنشسته در بخش دیگر از سخنان خود از خدمات بی نظیر نیروی هوایی و هوانیروز ایران از ابتدای انقلاب تا عملیات مرصاد اشاره کرد و گفت: پس از پیروزی انقلاب و عدم سازماندهی نیروهای مسلح ایران، عراق با پشتیانی همه کشورهای دنیا برنامه ریزی کرده بود ظرف یک هفته تهران را بگیرد و فکر همه نیروهای ایران را کرده بود، به جز هوانیروز، اما بعثی ها با دیدن توان هوایی ایران زود فهمیدند در خیال باطلی به سر می برند.
وی بسیج شدن مردم کرمانشاه در عملیات مرصاد را مقابل مجاهدین ستایش کرد و گفت: مردم کرمانشاه در این عملیات اینقدر داوطلب شده بودند که اسلحه برای آنها نبود و واقعا جا دارد سالروز عملیات مرصاد را به پاس فداکاری ها، بمباران ها و پایمردی مردم این دیار به روز ملی کرمانشاه در تقویم کشور نام گذاری شود.
تا تصرف شهر اسلام آباد غرب کسی از حمله مجاهدین اطلاع نداشت
جانشین بهداری منطقه غرب در زمان عملیات مرصاد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: آنچه که عملیات مرصاد را بین عملیات های کشور برجسته و دارای جایگاه کرده، نوع دشمن آن است، دشمنی که از جنس ما، هموطن، هم زبان و هم لباس ما بود و به لحاظ استراتژیک جنگ سخت ترین نوع درگیری جنگ با هم نوع و هم گروه است که در عملیات مرصاد اتفاق افتاد.
دکتر سید عیسی اجاق افزود: تا زمان تصرف شهر اسلام آباد غرب کسی اطلاع نداشت این ها رزمندگان خودی نیستند و مجاهدین هستند به خاطر همین حیله نیروهای سر راه را خلع سلاح کرده اند و به خاک و خون کشیدند.
وی ادامه داد: خودم از نزدیک دیدم وقتی که نیروهای نظامی منطقه به ویژه سپاه و مردم فهمیدند آنها مجاهدین هستند با تمام توان مقاومت کردند و جنگ شهری شروع شد.
اجاق هدف اصلی و غایی مجاهدین در عملیات مرصاد را براندازی و سرنگونی انقلاب و جمهوری اسلامی دانست و گفت: در فیلم ها و دفترچه های که مستند از آنها به جایی مانده؛ دقیقا مشخص است هدف اصلی آنها براندازی انقلاب و نظام است، لیست و اسامی اعضای این سازمان در داخل شهرها و استان ها کشور وجود دارد که وقتی پیروز شدند خودشان به جاهایی که برای آنها مشخص کرده اند برساندند و با افرادشان تماس بگیرند، پست و مقام و وظیفه هر فرد مشخص شده بود.
اجاق با بیان اینکه جوانان ما از جنایات و قتل و عام های مجاهدین چیزی نمی دانند، خاطرنشان کرد: برای شناخت این دشمن ابتدا باید به روش تفکر و سابقه مجاهدین بپردازیم، که اساسا از نظر تفکر، اندیشه کمونیستی داشتند و دارای سابقه طولانی در کادرسازی و ساختار حزبی بودند.
این رزمنده دوران دفاع مقدس یادآور شد: طبق تفکر آنها؛ همه کس و همه چیز باید فدای اهداف سازمان شود و هیچ کس حق نداشت خارج از افکار و نظر سازمان رفتار و عمل کند، به همین خاطر از سال ۶۰ که ماهیت آنها برای نظام شناخته شد و از تحولات سیاسی کنار گذاشته شدند، دست به ترور ۱۷ هزار ایرانی زدند و در طول هشت سال دفاع مقدس به خاطر اینکه از خود ما، هموطن ،هم زبان ما بودند و قابل شناخت نبودند به عنوان ستون پنجم دشمن عمل کرده و تمام اطلاعات نظامی به دشمن منتقل می کردند.
وی یادآور شد: مجاهدین مانند رعد و برق به یک باره به شهر حمله کردند و بعداز اینکه درگیر جنگ شهری شدیم، می‌دیدم که مردم، کوچه‌به‌کوچه از دست مجاهدین فرار می‌کردند و این گروه هم مردم را به رگبار می‌بستند؛ تعداد زیادی از مردم در این منطقه شهید و مجروح شدند.
اجاق یادآوری کرد: در این بین ما درگیر بودیم و حتی فرصت نداشتیم که پیکرهای شهیدان و مجروحان را جمع کنیم و کار رزمی خودمان را ادامه دادیم. ما می‌دیدیم که مجاهدین برخی مردم را روی زمین خوابانده بودند و تیرخلاص به آنها می‌زدند.
اما یکی از نکات برجسته عملیات مرصاد این بود که نه تنها ملت ایران از نیروهای مجاهدین استقبال نکرده و در مقابل تهاجم و تجاوزشان به خاک ایران ایستادگی کردند، بلکه تمام گروه‌ها و احزاب و شخصیت‌های ضدانقلاب که در خارج از ایران بسر می بردند، رجوی و دیگر سردمداران سازمان مجاهدین را درباره عملیات احمقانه فروغ جاویدان و به کشتارگاه فرستادن هزاران نیروی خود را سرزنش کرده و آن را محکوم کردند.