محاکمه مجاهدین خلق نخستین قدم در پی تحقق خواست خانواده شهدا و مجازات مجاهدین خلق به حساب می‌آید؛ تا وقتی جرم یک فرد در محاکم صالح داخلی تعیین نشده باشد نمی‌توان از ظرفیت استرداد بهره برد.
با توجه به جنایات بین‌المللی (جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی) ارتکابی از سوی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) کشورهایی که اعضای مجاهدین خلق در آن حضور دارند؛ مخصوصا کشور پذیرنده(آلبانی) مطابق با حقوق بین‌المللی و اصل صلاحیت جهانی مکلف به رسیدگی به جرایم این افراد هستند تا جرایم بین‌المللی بی‌کیفر باقی نمانند.
مطابق با این اصل، دولت‌ها حق تعقیب مرتکبان جرایمی که نقض‌کننده قواعد حقوق بشردوستانه بین المللی هستند را بدون توجه به مکان ارتکاب جرم و یا تابعیت مرتکب آن بر عهده می‌گیرند.
کشورهای غربی (که به محل تردد اعضای مجاهدین خلق تبدیل شدند) و دولت آلبانی به عنوان پذیرنده اعضای این گروه تروریستی با وجود اینکه مجاهدین خلق در چهار دهه گذشته لیستی از جنایت، ترور و خیانت را علیه مردم ایران مرتکب شده اند متاسفانه با گذشت سالها از این جنایات با سیاسی کاری؛ نه تنها از محاکمه این افراد ممانعت به عمل می آورند بلکه از استرداد اعضای مجاهدین خلق به ایران برای محاکمه و مجازات آنها نیز خودداری می‌کنند.
از این رو برای احقاق حقوق خانواده شهدای ترور و اجابت درخواست آنها در محاکمه و مجازات عناصر این گروهک تروریستی شاهد صدور کیفرخواست برای 104 تن از اعضای این گروهک تروریستی بودیم.
در خبرها آمده که دادگاه کیفری یک تهران از مجاهدین خلق خواسته است برای دفاع از خود وکیل معرفی کنند.
در همین راستا رسانه قوه قضاییه اعلام کرده است: “دادگاه کیفری یک استان تهران با انتشار یک آگهی عمومی که در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شده، از اعضای متواری سازمان مجاهدین خلق معروف به منافقین خواست وکیل قانونی خود را به این دادگاه معرفی کنند تا در فرایند رسیدگی به پرونده‌ای که برای آنها تشکیل شده از این افراد دفاع کنند.»
هدف جمهوری اسلامی ایران از برگزاری دادگاه مجاهدین خلق، بررسی پرونده جنایات آنها، محاکمه و اعلام جرم در سطح بین المللی برای تهیه مقدمات استرداد مجاهدین خلق و مجازات آنان در خاک ایران است.
از این رو می‌توان گفت محاکمه مجاهدین خلق مقدمه‌ای برای استرداد مجاهدین خلق، استفاده از ظرفیت پلیس بین الملل در استرداد آنها و در نهایت محاکمه مجاهدین خلق به شمار می رود.
استرداد مجرمین یکی از اصلی‌ترین مباحث مربوط به حقوق بین‌الملل و حقوق جزا است که ارتباط مستقیمی با وظایف و اختیارات دولت ها برای مقابله با مجرمان دارد.
استرداد در حقوق ایران اینگونه تعریف شده: فرایندی که از طریق آن متهم یا جنایتکاری که پس از ارتکاب جرم و قبل از مجازات از کشور خارج شده، به آن کشور تحویل داده می‌شود.
الف: استرداد در چارچوب قرارداد بین دو کشور
در این چارچوب کشورهایی که قرارداد استرداد مجرمین را بین خود امضاء نمودند ملکف هستند با شرایطی مجرمین را به کشور مقابل مسترد نمایند؛ برای نمونه به قرارداد استرداد مجرمین بین ایران و فرانسه میپردازیم.
1-قرارداد استرداد بین ایران و فرانسه
مطابق با ماده اول قرارداد استرداد مجرمین بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه مصوب22/08/1345 طرفین معظمین متعاهدین متعهد می‌شوند بر طبق مقررات و شرائط مندرجه درمواد زیر افرادی که در یکی از قلمرو دو دولت اقامت داشته و از طرف مقامات قضایی دولت دیگر مورد تعقیب قرار گرفته یا محکوم شده‌اند به یکدیگر مسترد دارند.
ماده سوم – اشخاص مشروحه زیر مورد استرداد واقع می‌شوند:
1 – افرادی که به علت ارتکاب به جنایات یا جنحه‌هایی که بر طبق قوانین طرفین قرارداد مجازات آنها حداقل یک سال زندان بوده مورد تعقیب قرار‌گرفته باشند.
2 – افرادی که مرتکب اعمالی می‌شوند که به موجب قوانین دولت طرف تقاضا جنایت یا جنحه شناخته شده و از طرف دادگاه‌های دولت تقاضاکننده‌حضوراً یا غیاباً به مجازات‌های زیر محکوم شده‌اند:
الف – حداقل به سه ماه زندان یا به بازداشت تأمینی سالب آزادی که حداقل آن شش ماه باشد و یا …
ب – به مجازات‌هایی که مجموع آنها حداقل سه ماه زندان باشد به شرط آن که مجازات یکی از جرائم ارتکابی به موجب قوانین طرفین قرارداد لااقل یک سال زندان باشد.
ب: استفاده از ظرفیت پلیس بین الملل برای استرداد مجرمین
اینترپل به عنوان یک سازمان واسط و رابط میان مقامات قضایی کشورهای مختلف، به ایفای نقش می پردازد. سازمان با در اختیار داشتن امکانات و ابزار پیشرفته و اطلاعات جامع به کمک مقامات پلیس و قضایی کشورهای عضو درآمده و کمک موثری به کشورها ارایه می دهد و به محض اطالع از حضور مجرم یا متهم در یکی از کشورهای عضو که تحت تعقیب یکی دیگر از کشورهای عضو می باشد، اقدام به دستگیری مجرم با کمک پلیس محلی کرده و کشور تعقیب کننده را نسبت به آن مطلع می‌کند تا در صورتی که خواهان استرداد او هستند، سریعاً اقدام به ارسال مدارک مربوط به کشور محل دستگیری نماید. در سایه چنین همکاری است که امنیت در روابط بین المللی مستقر شده در حقیقت اینترپل به ایفای همان نقشی در سطح جهانی می پردازد، که پلیس داخلی در سطح ملی انجام میدهد.
جمع‌بندی:
با توجه به مطالب بیان شده می‌توان گفت محاکمه مجاهدین خلق نخستین قدم در پی تحقق خواست خانواده شهدا و مجازات مجاهدین خلق به حساب می‌آید؛ تا وقتی جرم یک فرد در محاکم صالح داخلی تعیین نشده باشد نمی توان از ظرفیت استرداد بهره برد، چه استرداد در چارچوب قراردادی بین دو کشور و چه استفاده از ظرفیت های پلیس بین الملل برای استرداد؛ از این رو محاکمه مجاهدین خلق مقدمه ای برای شروع روند استرداد و مجازات مجاهدین خلق به حساب می آید.
