نوری المالکی، نخست وزیر عراق، در راس یک هیات بلندپایه اقتصادی به ایران سفر کرده است تا با مقام‌های ایرانی دیدار و گفتگو کند، خبرگزاری‌های بین‌المللی، هدف از سفر آقای مالکی به تهران را مذاکره درباره پیمان امنیتی بین بغداد و واشنگتن اعلام کرده‌اند، اما از آنجا که مسائل بسیاری بین ایران و عراق وجود دارد به نظر می‌رسد که آقای مالکی در باره آنها نیز با طرف‌های ایرانی خود گفتگو خواهد کرد.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با محسن حکیم، مشاور سیاسی رئیس ائتلاف یکپارچه عراق:
– گفته می شود آقای مالکی برای ارائه توضیح در خصوص توافق نامه امنیتی به تهران سفر کرده است، ماهیت این توضیحات چیست؟
به نظر نمی رسد که ایشان برای توضیح در خصوص توافق نامه امنیتی عراق و امریکا به تهران آمده باشند، با توجه به پویایی و توسعه یافتگی روابط دو کشور و موقعیت ایران به عنوان کشور دوست و برادر و همسایه عراق جدید، اراده ملی عراقی در راستای توسعه این روابط در سطح استراتژیک بین دوکشور قرار گرفته است و تاکنون بیش از صد پروتکل بین دو طرف در طول شش سال گذشته امضا شده و محور فعالیت های سیاسی، امنیتی، فرهنگی و فکری و اقتصادی را با توجه به ارتباطات ژئوپلوتیکی و تمدنی و دینی بین دو کشور را تبیین کرده است.
همچنین ایران از بزرگترین حامیان پروسه سیاسی عراق جدید بوده و هست بنابراین در این راستا سفرهایی که مقامات دو کشور به پایتخت های یکدیگر انجام می دهند به طور قطع دارای بار و معنای مهمی است و شاید هفته ای نباشد که یکی از مقامات و مسئولین دو کشور در پایتخت طرف مقابل باشد و این دال بر عمق روابط فی مابین است و امیدواریم به طور سازمان یافته و سیستماتیک شاهد پیشرفت آن باشیم.
اما بحث توافق نامه امنیتی پیشتر مطرح شده بود و در این سفر از اهمیت ویژه ای برخوردار نیست، در حال حاضر اجرای توافق نامه مطرح است، اکنون مهم این است که کلیه نیروهای عراقی برای اجرای صحیح و دقیق و شفاف توافق نامه بسیج شوند، بطور قطع این سفر می تواند بستر ساز مناسبی برای بهبود روابط ذکر شده و گامی به جلو در تحکیم و توسعه مناسبات باشد، این سفر چهارمین سفر آقای مالکی پس از نخست وزیری است.
در عراق جدید همسایگان و دوستان عراق از جایگاه ویژه ای برخوردارند. اکنون سیاست های تجاوزکارانه رژیم بعثی عراق به طور کامل از بین رفته است و دولت عراق تلاش می کند کلیه مشکلات سابق را از راهکار های حقوقی و دوستانه حل و فصل کند تا شاهد استقرار امنیت در کل منطقه باشیم.
– چرا آقای مالکی خود را موظف به ارائه توضیح به تهران در خصوص اوضاع داخلی عراق و از جمله توافق نامه امنیتی می دانند؟
امنیت یک مفهوم سیال و گسترده است که قابل تجزیه نیست. امنیت عراق، امنیت ایران و منطقه است و برعکس، بر این اساس بسیار طبیعی است که دولت های منطقه با یکدیگر به طور مستمر رایزنی هایی را داشته باشند و تلاش کنند که به برداشت و مفهوم دسته جمعی از امنیت برسند و این برداشت می تواند نقش بسزایی در ایجاد امنیت واقعی برای کل منطقه داشته باشد. اکنون نیروهای تروریستی در منطقه فعال هستند و ناامنی ناشی از این فعالیت ها که تا حد زیادی مهار شده است؛ تاثیرات خود را بر منطقه و از جمله ایران داشته و دارد، بر این اساس باید تلاش شود در یک سیستم امنیت منطقه ای که می تواند تحت عنوان هم پیمانی استراتژیک منطقه ای مورد بررسی باشد؛ شاهد همبستگی و همگرایی و هم پیمانی و انسجام فکری و عملی در راستای امنیت منطقه ای باشیم.
– بسیاری دولت آقای مالکی را متهم به وابستگی به تهران می کنند، آیا سفرهای وی به تهران و گفت و گو با مقامات ایران نشانه صحت این ادعا نیست؟
اتهامات بسیار زیاد است، به نظر من دولت وحدت ملی عراق به ریاست آقای مالکی به هیچ وجه تابع هیچ کشوری نیست بلکه منتخب مردم عراق است، عموما جمهوری اسلامی ایران در ارتباط خود با گروه های عراقی هموراه استقلال عراق را مد نظر قرار داده و با احترام با آنها برخورد کرده است.
اینگونه اتهامات نیازی به پاسخ هم ندارد چراکه در یک انتخابات آزاد تمامی گروه های عراقی اعم از شیعه، سنی و کرد و با گرایشات فکری مختلف از جمله لیبرال ها، سکولارها، دموکرات ها، اسلامی ها و حتی کمونیست شرکت کردند و پارلمان عراق را تشکیل دادند و این پارلمان دولت وحدت ملی که در آن شیعه، سنی و کرد حضور دارند را تشکیل داد، این اتهامات برای تضعیف دولت عراق مطرح می شود و البته فکر نمی کنم که اثر بخش باشد.
– یکی از نگرانی های ایران حضور مجاهدین خلق در خاک عراق است، در نهایت سرنوشت کار مجاهدین خلق چه خواهد شد؟
این توصیف کافی نیست، همان گونه که سازمان تروریستی مجاهدین برای ایران خطرناک و دغدغه است بیش از آن را ما در داخل عراق شاهدیم، دولت عراق و ملت عراق، سازمان مجاهیدن خلق را سازمانی تروریستی می دانند که باید هرچه سریعتر خاک عراق را ترک کنند، حتی دولت حاضر به تعامل با این سازمان نیست و تنها با افراد تعامل انسانی می شود تا زمانیکه آنها خاک عراق را ترک کنند.
– تدابیر دولت عراق برای رفع نگرانی های جامعه بین المللی در خصوص اوضاع مجاهدین خلق در عراق چیست؟
در چند روز گذشته آقای موفق الربیعی، مشاور امنیت ملی عراق دیداری را از پایگاه اشرف به عمل آوردند و به طور صریح به رهبری این سازمان اعلام می کند که اولا سازمان آنها از سوی دولت عراق سازمانی تروریستی بر طبق قطع نامه های شورای امنیت، قانون اساسی عراق، تصویب نامه های هیات دولت عراق و تصمیمات پارلمان شناخته می شود.
ثانیا این سازمان حق هیچ گونه فعالیت سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ارتباط گیری با اطراف عراق را ندارد. ثالثا این سازمان هرچه سریع تر باید خاک عراق را ترک کنند، می توانند به ایران بازگردند و یا به کشور ثالثی بروند چراکه دیگر عراق حاضر به پذیرش آنها در خاک خود نیست و رابعا تا زمان خروج افراد این سازمان تروریستی با تک تک افراد سازمان تعامل انسانی برقرار است.
بنابراین همه تلاش های در این است که این پرونده هرچه سریعتر خاتمه یابد، بطور قطع یکی از محورهای گفت و گوی آقای مالکی و مقامات ایرانی این پرونده است گرچه دولت عراق اکنون و با توجه به در دست گرفتن امنیت پایگاه اشرف در پنچ شنبه گذشته، اجرای های لازم را در این زمینه انجام خواهد داد.