گزارش جنجال برانگیز موسسه رند درباره سازمان مجاهدین خلق که به سفارش دولت ایالات متحده آمریکا تدوین شد، حاوی نکات ریز و درشت و قابل تعمقی است که به موازات تحولات و مسائل مرتبط با سازمان مجاهدین که از سوی آمریکا اتخاذ می شود، می تواند بر تناقضات رفتاری و گفتاری دولت ایالات متحده آمریکا و جناح های موجود در رابطه با مجاهدین خلق تاکید داشته باشد. اگر چه گمانه زنی های بسیاری حاکی از هدفمند بودن این گزارش و تحت عنوان ارائه راه حل و در راستای همسویی خواست های پنهان آمریکا در قبال مجاهدین می کند و نشانه های فراوانی به طور جدی به این تردیدها دامن می زنند، اما با این حال و در فرض خوش بینانه صداقت و سلامت این گزارش باز می توان در نسبت های قابل ملاحظه ای رفتار متعارض ایالات متحده و لابی های داخلی آن را در امتداد رفتار متناقض آمریکا مورد بازخوانی و تاکید قرار داد. از مهمترین جنبه های این گزارش تاکید بر رفتار دوگانه ایالات متحده در برخورد با سازمان های تروریستی و به طور مشخص سازمان مجاهدین خلق ایران است. این در حالی است که علیرغم تلاش هایی که از سوی پاره ای نهادهای غربی و از جمله اتحادیه اروپا مبنی بر خارج کردن نام مجاهدین از لیست های تروریستی صورت گرفته و در برخی موارد از جمله موضع تغییر نگرش اتحادیه اروپا نسبت به مجاهدین، اما دولت ایالات متحده آمریکا کماکان در صورت ظاهر از تغییر نگرش به مجاهدین امتناع و آنها را در لیست گروه های تروریستی وزارت امور خارجه خود حفظ کرده است. در میان تمام لیست های تروریستی موجود که نام مجاهدین را در خود جای داده، به جرات می توان ادعا کرد لیست وزارت امور خارجه آمریکا و مشخصا بیانیه های مستقلی که نهاد خارجی آمریکا درباره مجاهدین منتشر کرده به لحاظ کیفی و کمی نگاه کاملا متفاوتی به نسبت بسیاری از دولت ها و نهادهای بین المللی به سازمان دارد که حاکی از شناخت واقع گرایانه از انگیزه ها و زمینه های ذاتی مجاهدین در رویکرد به روش های تروریستی و خشونت آمیز دارد. دو گزارش وزارت خارجه آمریکا فارغ از اهمیت و جایگاه سیاسی به لحاظ محتوایی نیز دارای جنبه های تحلیلی و کاملا مطالعه شده ای است که نشان می دهد تنظیم رابطه آمریکا با مجاهدین سوای آنچه همیشه به سیاسی کاری و سیاست های ابزاری معروف هستند، عمیقا مجاهدین را به لحاظ و جهات مختلف در طول چهل سال گذشته رصد و مورد مطالعه و بازخوانی قرار داده اند. تاکید این بیانیه ها علاوه بر تروریست بودن، بر محتوا و ساختار فرقه بودن و مشخصا شخصیت محور بودن آن، آمریکا ستیزی ایدئولوژیک و دلایل متقن و مستند دیگر ارائه شده در این بیانیه ها به طور بنیادی دلالت بر شناخت ریشه ای آمریکا از مجاهدین دارد. اما با این حال گزارش رند تاکید دارد علیرغم این همه دلالت های آشکار و صریح مبنی بر تروریست بودن، فرقه بودن، تمایلات مارکسیستی شدید، و… اما نشانه ها و شواهد زیادی در دست است که روش های رفتاری آمریکا در قبال مجاهدین در نقطه مقابل آن دیدگاه های سیاسی و رسمی، نه تنها محدودیتی بر مجاهدین اعمال نمی کند که به طور صریح و بی پرده آنها را مورد حمایت خود قرار می دهد. در گزارش رند موارد مشخصی از این تناقضات مورد تاکید قرار گرفته که نیازی به واخوانی آن احساس نمی شود. اما آنچه بیشتر مورد تاکید قرار گرفته این حقیقت است که سیاست های دوگانه آمریکا در قبال مجاهدین بیش از هر چیز جایگاه و ادعاهای ایالات متحده آمریکا را در پیش گامی مبارزه با تروریسم مورد تهدیدهای جدی قرار داده و به بیان صریح جامعه بین الملل و افکار عمومی جهان رویکردهای گفتاری آمریکا در مبارزه با تروریسم را جدی نمی گیرند. در بخشی از این گزارش و در همین رابطه می خوانیم: "تصمیم نیروهای ائتلاف جهت اعطای حفاظت به یک سازمان تروریست خارجی خیلی بحث انگیز بود چرا که ایالات متحده را در موقعیت حمایت از گروهی قرار داد که برچسب سازمان تروریستی خورده بود. در میان شکایات بسیار، این معمای سیاسی نیز ایالات متحده را در برابر اتهام سیاست دوگانه در جنگ با تروریسم آسیب پذیر کرد." هر چند گزارش تصریح و اصرار دارد این دوگانگی رفتاری و گفتاری ایالات متحده را ناشی از سردرگمی برای انتخاب یک راه حل معقول در ارتباط با بلاتکلیفی مجاهدین تعبیر کند و تاکید دارد بگوید: "این امر تا حدی به خاطر سردرگمی بود که وزارت دفاع آمریکا در خصوص اینکه چه قانونی اعمال گردد داشت." اما با این حال ادامه روند تحولات عراق و تنظیم رابطه آمریکا با مجاهدین در موضوعات مختلف و متعدد نشان داد، صرفنظر از آنچه در صورت ظاهر ادعا می شود، تعاملات موجود و روابط فی مابین آمریکا با مجاهدین از سطح چنین معادلات و فرضیاتی بسیار فراتر است. روند تحولات و اتفاقات چند ماه گذشته در ایران و متعاقب آن تحرکات اخیر مجاهدین و دور تازه لابی های آنها در آمریکا و چراغ سبزهایی که به ادعای رسانه های مجاهدین نمایندگان کنگره آمریکا برای مجاهدین می زنند، نشان می دهد که در رفتارها و گفتارهای آمریکا تعمد وجود دارد. تلویزیون مجاهدین و همچنین سایت های رسمی و وابسته به سازمان ادعا می کنند شمار قابل توجهی از نمایندگان کنگره آمریکا در حمایت از آنچه آنها حمایت از حقوق ساکنین قرارگاه اشرف نام می برند، آنها را مورد حمایت خود قرار داده اند. اینکه چگونه می شود به زعم نمایندگان کنگره گروهی که نام تروریست را با خود یدک می کشند و قاعدتا باید در معرض تعقیب و دستگیری و مجازات باشند، مورد حمایت قرار بگیرند، از نکاتی است که بیشتر بر تردید مورد اشاره گزارش رند تاکید و صحه می گذارد. این حمایت های تلویحی و آشکار در شرایطی صورت می گیرد که آمریکایی ها خود بیش از همیشه بر این باور تاکید دارند که مجاهدین فاقد جایگاه و پایگاه اجتماعی در ایران هستند. تاکید بر چنین موضوع مهمی جز تشدید آن شکاف ها و تناقضات مورد اشاره حاصلی برای آمریکایی ها نداشته و نخواهد داشت. آمریکا از یک سو مدعی قرار گرفتن در کنار مردمی است که قبل تر اذعان دارد مجاهدین در میان آنها جایگاهی ندارند و از طرف دیگر حیثیت و اعتبار سیاسی خود را هزینه حمایت از گروهی می کند که خود بیش از هر کس به ماهیت تروریست بودن، فرقه بودن و ضددمکراتیک بودن آن در مناسبات جمعی و تشکیلاتی و در احتمال به قدرت رسیدن در اشل اجتماعی و مدیر کلان جامعه واقف است. اهمیت و بازخوانی چندین باره گزارش رند از آنجا ناشی می شود که برخی از نکات تناقض آمیز این گزارش در مسیر تحولات و اتفاقات و چالش های سیاسی میان ایران و غرب امکان و مجال خودنمایی بیشتری پیدا می کنند.