گفتوگو با حسن کاظمی قمی سفیر سابق ایران در عراق – هفته نامه پنجره با گذشت چندین سال از سقوط رژیم صدام پیگیری های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران سبب شده که اعضای گروه تروریستی مجاهدین که در کشور عراق حضور دارند با محدودیت های زیادی مواجه شوند. حسن کاظمی قمی، سفیر سابق جمهوری اسلامی در عراق، معتقد است اولین مسئله ای که سبب اصرار دولت عراق بر اخراج این گروه شده، ماهیت تروریستی مجاهدین و از سوی دیگر عدم اعطای پناهندگی از سوی رژیم صدام و دولت جدید عراق به این گروه است. در این راستا کاظمی قمی طی یک گفت وگو، آخرین وضعیت گروه مجاهدین را برای ما تشریح کرد. * به عنوان اولین سئوال بفرمایید که به چه دلیلی دولت عراق اصرار بر اخراج اعضای گروه مجاهدین از این کشور دارد؟ اولین مسئله ای که در حال حاضر مطرح است، ماهیت تروریستی این گروه بوده و علت اصلی این که دولت عراق اصرار بر اخراج آنها دارد، در حقیقت برمی گردد به این موضوع که آنان را به عنوان گروهی تروریستی می شناسد و موسسه آمریکایی رند نیز تحقیقی درخصوص ماهیت تروریستی و فرقه ای این گروه انجام داده است و ماهیت اصلی گروه مجاهدین را افشا کرده است. البته از منظر دولت و ملت عراق، گروه مجاهدین، گروهی تروریستی است که نه تنها علیه مردم ایران، بلکه علیه مردم عراق در دوران رژیم دیکتاتوری صدام اقدام تروریستی انجام داده است. * آمریکا، اروپا و جامعه جهانی چه مواضعی در ارتباط با این گروه اتخاذ کردهاند؟ در سال ۱۹۹۷ وزارت امور خارجه آمریکا این گروه را در لیست گروههای تروریستی قرار داد و همچنان هم در لیست سیاه وزارت خارجه به عنوان جریانی تروریستی وجود دارد. از سوی دیگر، در سال ۲۰۰۰ میلادی، اتحادیه نیز ماهیت این گروه را تروریستی اعلام کرد و در سال ۲۰۰۳ بعد از سقوط دیکتاتوری صدام، شورای حکومتی عراق، طی مصوبه ای گروه مجاهدین را تروریست شناخت و تأکید بر اخراج آن ها کرد و علاوه بر آن در دوره دولت موقت که زمان تصدی آقای علاوی بود، منع فعالیت های این گروه اعلام شد و در دوره انتقالی یعنی دکتر ابراهیم جعفری نیز این موضوع مطرح شد. *ظاهرا پارلمان عراق نیز این گروه را تروریست معرفی کرده است؟ بله، پارلمان عراق طی بیانیه ای این گروه را تروریست قلمداد کرد و بر منع فعالیت های آن ها و اخراج شان از عراق تأکید کرد. بعد از آن، در دوره حکومت آقای مالکی، منع فعالیت ها را اعلام کردند و مصوبه ای برای اخراج این گروه گذراندند. * در دولت جدید عراق، پس از صدام چگونه مجاهدین تحت کنترل قرار گرفتند؟ در دولت جدید عراق پس از سقوط دیکتاتوری صدام، یک کمیته و یگان امنیتی شکل گرفت و مسئولیت کنترل این گروه و امنیت اطراف پادگان اشرف به عهده آن ها گذاشته شد و در هیچ دستگاه حکومتی عراق، سندی مبنی بر این که به این گروه پناهندگی داده شده باشد، موجود نیست و ادعاهای آن ها مبنی بر این که طبق مقررات کنوانسیون ژنو باید تحت حمایت قرار بگیرند، با توجه به این وضعیت که، پناهندگی به آنها داده نشده و مشمول بند چهارم کنوانسیون ژنو هم نمی شوند، بی اساس است. * آیا همکاری گروه مجاهدین با رژیم صدام تنها دلیل پیگیری دولت جدید عراق برای اخراج آن هاست؟ خیر، این گروه بعد از سقوط صدام هم دخالت کردند؛ به این معنا که هم اقدام به فعالیت های امنیتی کردند و هم در تحرکات سیاسی علیه دولت عراق دخالت هایی انجام دادند. بنابراین، دولت عراق درصدد اخراج آن ها برآمد و بر این اساس به آمریکایی ها اعلام کرد، وجود این نیروهای تروریستی در عراق قابلتحمل نیست و باید اخراج شوند. در آخرین تحولی که صورت گرفت، آمریکا نیروهای نظامی خود را از ضلع شمالی پادگان اشرف خارج کردند و در حال حاضر پرونده این گروه در اختیار دولت عراق است. * هم اکنون چه تعداد از اعضای گروه مجاهدین در پادگان اشرف هستند؟ براساس آخرین اطلاعاتی که از اعضای گروه مجاهدین وجود دارد، این رقم ۳ هزار و ۴۰۰ نفر است که بخش زیادی از آن ها خواهان خروج از پادگان هستند و بخش اعظم آن ها می خواهند به کشور بازگردند. در حال حاضر دولت عراق این پادگان را تحت کنترل دارد. * وضعیت سرکردگان این گروه چگونه است؟ سرکردگان جنایت کار این گروه از چند جهت، تحت تعقیب قضایی هستند؛ و شکایت هایی از سوی مردم عراق و نیز از طرف دولت عراق و دولت ایران صورت گفته است. سران آن ها حدود ٥٥ نفر هستند که داخل عراق حضور دارند که ما درخواست داریم یا تحویل ایران داده شوند و یا در دادگاهی مورد محاکمه قرار گیرند. از این جهت به نظر میآید دولت عراق بر موضع اتخاذ شده خود مبنی بر اخراج این گروه اصرار دارد و وجود آن ها را علیه امنیت و حاکمیت خود می داند. * پس با وجود این، چه مانعی برای اخراج سریع مجاهدین وجود دارد؟ مانع اصلی این بود که پارلمان اروپا طی یک مصوبه ای تصویب کرد که مجاهدین باید حضورشان در عراق ادامه پیدا کند و فشار آوردند که دولت عراق باید آنها را نگه دارد و اساسا طبیعی است که این گونه مصوبات ماهیت تروریستی این گروه را مخدوش نمی کند. از سوی دیگر، الزامی برای دولت عراق جهت تمکین مصوبه اتحادیه اروپا وجود ندارد. بنابراین موضع دولت عراق این است که اگر اصراری برای حفظشان دارید، می توانید آن ها را به کشورهای خود ببرید و از آن ها نگهداری کنید. * روند بازگشت کسانی که در اشرف حضور داشتند، چگونه آغاز شده و به چه صورت ادامه دارد؟ در حال حاضر بخش زیادی از عناصر فریب خورده می خواهند به کشور بازگردند، اما تحت فشار سرکردگان این گروه در پادگان هستند و طی تماس هایی که این اعضاء با مقامات عراقی داشته اند، اصرار برخروج دارند و در این جهت برخی از آن ها توفیقی نیز یافته اند و بنا به تمایل خود به کشور بازگشته اند. * سابقه اولین بازگشت آن ها از اردوگاه اشرف به چه زمانی بازمی گردد؟ حدود چهار سال پیش، آغاز بازگشت آن ها بوده است و طی چهار سال قبل و سال بعد از آن نزدیک به ٤٠٠ نفر از این گروه خارج شدند و آمدند در یک کمپی خود را معرفی کردند که در اختیار آمریکایی ها بود و اعلام کردند می خواهند به کشور بازگردند و نمایندگی ما در بغداد مساعدت لازم برای بازگشت آن ها را انجام داد و این روند هنوز ادامه دارد. *افراد حاضر در پادگان به چه صورت جذب شده اند؟ غیر از عناصر قبلی، مابقی افراد را با فریب جذب کرده اند و به بهانه اشتغالزایی، آنان را فریب دادهاند. *فکر می کنید سرانجام این اردوگاه به کجا می انجامد؟ به نظر می آید تکلیف آن ها روشن است. آن چه دولت عراق مصوبه کرده، مورد تأیید جمهوری اسلامی ایران است و دولت و مردم عراق با توجه به جنایت آن ها، تأکید بر اخراج این گروه دارند و این حق دولت عراق است که اجازه ندهد سرزمینش به عنوان یک پایگاه نظامی در اختیار یک گروه تروریستی باشد. پیش بینی ام این است که با تشکیل دولت جدید، مسئله جمع آوری پادگان اشرف و اخراج مجاهدین در عراق سرعت بگیرد.