ساکنان پادگان اشرف، محصور در سیم های خاردار، در کویر عراق، بدون آن که پناهنده محسوب شوند، در یگان هایی که شدیداً تحت محافظت مسئولان قرارگاه هستند، بدون شک در پیچیده ترین شرایط ممکن گرفتار شده اند. به علاوه سران قرارگاه اکنون بیش از سی سال است که اعضا را تحت شدیدترین سیستم های شستشوی مغزی قرار می دهند. دریافت اطلاعات کامل و جامعی از آنچه دقیقاً در درون قرارگاه می گذرد بسیار مشکل است و با توجه به ویژگی های فرقه گرایانه گروه، تخلیه قرارگاه یا استقرار ساکنان آن در مکان دیگر کماکان موضوعی است که باعث نگرانی جامعه جهانی می شود.
خانم باربارا اسلاوین هفته گذشته در نشریه پر مخاطب IPS نوشت: « مقامات امریکایی بیم دارند که اگر مریم رجوی اجازه تخلیه کمپ را صادر نکند، حمام خونی در اشرف به راه خواهد افتاد. نگرانی بسیاری وجود دارد که اعضای مجاهدین با نیروهای امنیتی عراق درگیر شوند و مرتکب خودکشی دسته جمعی شوند.»
دولت امریکا در حال حاضر از طرحی که توسط سفیرش آقای مارتین کوبلر دنبــــال می شود، حمایت می کند. آقای کوبلر نماینده ویژه سازمان ملل متحد در عراق است و پی گیر طرحی است برای انتقال بدون خشونت ساکنان اشرف به یک قرارگاه جدید در عراق. به گزارش CNN، این طرح به آن دسته از اعضای مجاهدین که مایل به بازگشت به ایران هستند کمک می کند تا « داوطلبانه » به کشورشان بازگردند یا با همکاری سازمان در کشورهای سومی مستقر شوند.
طبق این گزارش « خبر خوب این است که در دو هفته گذشته، سفیر کوبلر و حکومت عراق پیشرفت های مهمی در این طرح داشته اند،» یک مقام امریکایی که به دلیل حساسیت موضوع مذاکرات میان سازمان ملل و عراق و مجاهدین خواست نامش فاش نشود به این موضوع اشاره کرد.
این پیشرفت مورد بحث احتمالاً شامل تغییر مکان ساکنان اشرف و استقرار آن ها در کمپ آزادی است که قرارگاه سابق نیروهای امریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد است. بنابر اظهارات مقامات امریکایی این قرارگاه دارای زیرساخت های لازم جهت استقرار مجاهدین است و البته مکان آن یک بخش قابل دسترس از کشور عراق است.
اکراه رهبران مجاهدین از ترک کردن ظرف ایدئولوژیک سازمان، یعنی قرارگاه اشرف نه به مذاق امریکایی ها و نه عراقی خوش امده است. باربارا اسلاوین به نقل از یک مقام امریکایــی می نویسد« پس از طفره رفتن های بسیار و تأسف آور، به نظر می رسد که بالاخره مجاهدین برای همکاری جدی آماده هستند. این خوب است اما مجاهدین باید واقع بین باشند و وقت کم است.» این مقام افزود« در حالی که سران مجاهدین خلق از مواضع حداکثری خود عقب نشینی کرده اند، اما هنوز صحبت هایی از شهادت و مرگ می شنویم.»
اگر به ساکنان فرصت داده شود تا برای انتخاب مکان زندگی خود آزادی داشته باشند، مطمئناً شمار زیادی مایل به ترک سازمان و رهایی از فشار فرقه ای چندین ساله از سوی سران خود هستند. در گزارش وزارت دفاع امریکا، RAND آمده است: « باید به حدود هفتاد درصد جمعیت قرارگاه اشرف توجه ویژه شود چرا که آن ها پس از استقرار گروه در عراق به مجاهدین خلق پیوستند. بخش عمده ای از این افراد با تزویر و فریب و ادعاهای دروغین به عراق کشانده شده اند یا از اهداف و روش های عملیاتی گروه درک روشنی نداشته اند ـ به ویژه با توجه به رفتار فرقه ای گروه ـ بسیاری از افراد بالاجبار و علی رغم میل باطنی در آنجا مانده اند.»
همچنین در مقاله باربارا اسلاوین می خوانیم که مقامات امریکایی نمی دانند چه تعدادی در اشرف حضور دارند اما معتقدند که ساکنان اشرف بیشتر شامل رده های پایین هستند و دیگر افرادی که با حقه و فریب به کمپ برده شده اند. در آنجا آن ها وادار به گرفتن آموزش نظامی و آموزه های کنترل ذهن شده اند. از جمله این آموزش ها وفاداری فرقه گون به خانم رجوی است و شوهرش مسعود که در حال حاضر مکان وی نامعلوم است.
آنچه روشن است این است که حق مسلم ساکنان اشرف است تا فرصت و موقعیت مناسب را برای فکر کردن و تصمیم گرفتن درباره آینده ای طبیعی بدست آورند. همچنین حق مسلم دولت و ملت عراق است که تمامیت ارضی و حاکمیت خود بر همه اراضی کشورشان را داشته باشند که البته از این اراضی بیش از سه دهه است که منطقه وسیعی به نام کمپ اشرف در اشغال نیروهای بیگانه است ـ کمپ اشرف در حدود سی سال پیش از سوی صدام به مجاهدین خلق اهداء شد.
مردم عراق در اعتراضات خود علیه حضور مجاهدین خلق در خاک کشورشان با حکومت خود همراه هستند. در دهم دسامبر، صدها عراقی در تظاهراتی برای اعتراض به حضور مجاهدین در کشورشان شرکت کردند و خواستار اخراج آن ها از عراق شدند.
تظاهرات دیگر نیز شش روز پس از آن در بغداد شکل گرفت و هزاران عراقی در میدان تحریر گرد هم آمدند و برای اخراج سازمان مجاهدین خلق از کشورشان شعار سر دادند. در همین اوایل ماه دسامبر، نوری المالکی، نخست وزیر عراق مقاله جالبی در واشنگتن پست نوشت و در آن بر عزم راسخ کشور خود برای « حفظ دمکراسی تازه پای عراق در مسیر درست» تأکید کرد و البته از « چالش های » باقی مانده در این مسیر نیز نوشت. وی از بعثی ها نام برد که « در پی تخریب روند دمکراتیک در عراق هستند» و به ساکنان اشرف به عنوان منبع " تعارضات بسیار» اشاره کرد. وی نوشت: « مایل هستم روزی را ببینم که این موضوع پیچیده به نحوی صلح آمیز و به کمک سازمان ملل متحد، حل شود. ساکنان کمپ از سوی بسیاری از کشورها سازمانی تروریستی تلقی می شوند و بنابر این هیچ جایگاه قانونی برای ماندن در عراق ندارند.»
المالکی با تأکید بر حق عراق برای حفظ تمامیت حاکمیت بر خاک کشورش می نویسـد: « کشورش حضور نیروهای شورشی خارجی را در خاک خود نمی پذیرد اما برای یافتن راه حلی صلح آمیز که ارزش های بین المللی حقوق بشر را حفظ کند، سخت کار خواهد کرد.»
پیش بینی ها درباره محل استقرار دوباره ساکنان قرارگاه اشرف، پس از خروج از عراق موضوع چالش برانگیز دیگری است. سفیر عراق در ایران برای نمونه از آذربایجان نام می برد.
به گزارش پرس تی وی، آقای محمد مجید الشیخ گفته است که آذربایجان و برخی کشورهای دیگر موافقت کرده اند که نهصد تن از اعضای مجاهدین خلق را بپذیرند و اقدامات لازم برای همکاری با صلیب سرخ و مقامات عراقی جهت انتقال این افراد صورت خواهد گرفت. کمیته صلیب سرخ بین الملل نیز از تعهد دولت عراق در جهت مجبور نکردن ساکنان برای رفتن به ایران علی رغم میل باطنی شان، ابراز خرسندی کرد. آقای بیت شوایزر، رئیس هیأت نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در عراق اعلام کرد که برای اطمینان از محقق شدن تعهدات دولت عراق بر اوضاع نظارت خواهند داشت.
آقای شوایزر همچنین به تجارب پیشین کمیته بین المللی صلیب سرخ برای همکاری با اعضای سابق و برگرداندن آن ها به ایران اشاره کرد. وی گفت: « صلیب سرخ بین الملل از سال 2003 تاکنون در جهت تسهیل بازگشت بیش از 250 تن از اعضای سابق مجاهدین خلق به ایران، با کمک دفتر خود در تهران، همکاری داشته است. در سال 2011 به بازگشت هفت تن برای وطنشان مساعدت داشت که آخرین آن درماه آگوست رخ داد.» وی به آمادگی کمیته بین المللی صلیب سرخ برای ادامه همکاری ها برای بازگشت ساکنان به ایران اشاره کرد.
در یکی از آخرین اعلام موضع ها از سوی مقامات عراقی، نخست وزیر عراق به خبرگزاری فرانسه گفته بود که تصمیم دولت عراق برگشت ناپذیر است. اما پس از اعمال فشارها و تقاضای سازمان ملل، مبنی بر این که مدت باقی مانده تا پایان سال 2011 برای حل معضل پیچیده ساکنان اشرف، کوتاه بنظر می رسد. روز چهارشنبه 21 دسامبر، نوری المالکی در اظهار نظر تازه ای در این باره مهلت شش ماهه ای را برای اخراج ساکنان اشرف اعلام کرد که ظاهراً از ماه نوامبر آغاز شده است. آقای مالکی اذعان کرد که سازمان ملل باید جهت خروج دست کم نیمی از اعضای اشرف تا پایان سال 2011 اقدام کند و مابقی ساکنان را ظرف مهلت شش ماهه اعلام شده از کشورش خارج کند.
به نظر می رسد که تا تخلیه کامل قرارگاه اشرف، قدری از راه پیموده شده است و حکومت عراق برای پاک کردن نهایی خاک عراق از حضور اشغالگران کمر همت بسته است اما نگرانی ها درباره سرنوشت ساکنان اشرف به سادگی پایان نمی گیرد. در مقاله خانم اسلاوین آمده است که در حالی که سازمان عفو بین الملل درباره خطر نقض حقوق بشر توسط دولت عراق علیه ساکنان اشرف ابراز نگرانی کرده است اما یک مقام ارشد دولت امریکا در پاسخ، گفته است که عفو بین الملل باید در عوض نگرانی مجاهدین خلق را مجاب کند که به طرح دولت عراق متعهد شوند و افراد را تشویق به مرگ } شهادت و خودسوزی { نکند.
مزدا پارسی توضیح تکمیلی: مجاهدین وادار به ترک اردوگاه اشرف شدند
یکی از سرکردگان گروه تروریستی مجاهدین اعلام کرد که بخشی از ساکنان اردوگاه اشرف عراق این محل را ترک می‌کنند.
به گزارش فارس، یکی از سرکردگان گروه تروریستی مجاهدین شب گذشته (چهارشنبه شب) اعلام کرد که اولین گروه از ساکنان اردوگاه اشرق آماده ترک این محل به سوی محلی جدید هستند که دولت عراق آن را تعیین کرده است. سازمان ملل در این هفته از طرحی خبر داد که بر سر آن با دولت عراق به هماهنگی و توافق رسید و قرار است بر اساس آن ساکنان اشرف به مکان دیگری در بغداد منتقل شوند اما ساکنان اعلام نکرده بودند که حاضرند این کار را بکنند یا خیر. سازمان ملل روز یکشنبه این یادداشت تفاهم را با دولت عراق امضا کرد. بر اساس آن، عراق به انتقال ساکنین اردوگاه اشرف به مکان موقت می‌پردازد تا پس از آن کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان عملیات تعیین وضعیت پناهندگی این افراد در خارج از عراق را مشخص کند. چند روز پیش نیز "نوری المالکی" نخست وزیر عراق از تمدید حضور گروه تروریستی مجاهدین در این کشور با هماهنگی سازمان ملل خبر داد. تاکنون هیچ کشوری قبول نکرده است که اعضای گروه مجاهدین را که در آستانه اخراج از عراق قرار دارند، در خاک خود بپذیرد. هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا با خوشحالی از این اقدام سازمان ملل از آن استقبال کرد و آن را پیشرفتی مهم در خصوص این مسئله دانسته بود. اردوگاه اشرق در فاصله ۶۵ کیلومتری بغداد واقع شده است و تقریبا 3 هزار و 400 نفر جمعیت در خود دارد. ناظران سیاسی آینده مبهمی برای این اردوگاه و ساکنان آن پیش‌بینی کرده‌اند. بغداد تاکنون بارها اعلام کرده است که دیگر نمی‌خواهد این گروه را در خاک خود بپذیرد. از سال 2003 و پس از اشغال عراق توسط آمریکا، نیروهای آمریکایی حفظ امنیت این اردوگاه را بر عهده گرفتند اما پس از سال 2009 نیروهای عراقی این مسئولیت را بر عهده گرفتند. در آوریل (فروردین) گذشته، ارتش عراق با حمله به اردوگاه اشرف 34 نفر از آنها را کشت و بیش از 300 نفر دیگر را مجروح کرد. بر اساس اسناد و مدارک، در دوران حکومت رژیم بعث بر عراق، منافقین عملیات‌هایی تروریستی علیه مردم عراق انجام داده‌اند.