اردن، تبعیدگاه آرمانی مجاهدین؟

امیر موسوی، کارشناس مسائل استراتژیک در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معقتد است اردن امتیازاتی دارد که توجه مجاهدین را به خود جلب کرده است. دیپلماسی ایرانی: بعد از خروج نظامیان امریکایی از عراق، دولت نوری مالکی نخست وزیر بر خروج هر چه سریع تر مجاهدین اصرار کرد. این در حالی بود که هنوز وضعیت مجاهدین بعد از خروج از عراق مشخص نبود. این جا بود که دبیرکل سازمان ملل وارد ماجرا شد و از دولت عراق شش ماه وقت خواست تا تکلیف اعضای این سازمان مشخص شود. سازمان مجاهدین در تازه ترین موضع خود، خواسته است که به مرزهای اردن منتقل شود. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با دکتر امیر موسوی، بررسی کرده است: چرا انتقال مجاهدین از اردوگاه اشرف و اخراج آن ها از عراق تا کنون انجام نشده است؟ چرا کشورها از پذیرش مجاهدین امتناع می کنند؟ قضیه انتقال مجاهدین از اردوگاه اشرف به دلیل اصرار آقای نوری المالکی و تعداد زیادی از نمایندگان مجلس عراق بر اخراج مجاهدین از عراق صورت گرفته است. از قبل توافقی وجود داشت که تا وقتی که امریکایی ها در عراق حضور دارند، حضور مجاهدین هم بلامانع است. اما از زمانی که امریکایی ها خارج شدند، این ضرورت حس شد که باید مجاهدین هم از عراق خارج شوند. قرار بود که مجاهدین هم تا پایان سال گذشته میلادی از عراق خارج شوند اما به این دلیل که محل جایگزینی پیدا نشد، دبیرکل سازمان ملل وارد جریان شد و فرصت شش ماهه ای برای انتقال آن ها گرفت. در این مرحله انتقالی، دولت عراق شرط گذاشت که باید اردوگاه اشرف خالی شود و در اختیار دولت عراق در آید و افراد ساکن در این اردوگاه به طور موقتی به محل دیگری در داخل عراق منتقل شوند. اردوگاهی به نام لیبرتی یا حریه در نزدیکی فرودگاه ایجاد کردند و تا کنون 400 نفر از مجاهدین را به این اردوگاه منتقل کرده اند. کم کم باید دیگر اعضای این گروه نیز به این اردوگاه منتقل شوند تا از آن جا به کشورهای دیگر منتقل شوند. فرانسه در ابتدا برای پذیرش اعضای این گروه اعلام آمادگی کرد ولی سپس احساس نگرانی کرد و از پذیرش آن ها منصرف شد. جمهوری آذربایجان نیز در ابتدا اعلام آمادگی کرد اما در نهایت ترسید و عقب نشینی کرد. الان مسئله اردن هم به همین صورت است. کشورهایی که رابطه خوبی با جمهوری اسلامی ایران ندارند، نسبت به پذیرش اعضای گروه مجاهدین اعلام آمادگی کرده اند. اولین کشوری که برای پذیرش این افراد اعلام آمادگی کرد، عربستان سعودی بود که این کشور هم در نهایت حضور این افراد را در کشور خود نپذیرفت. ظاهرا کشورهایی که پیشنهاد استقرار مجاهدین را در داخل خاک خود می دهند، نسبت به آینده روابط با جمهوری اسلامی ایران احساس خطر می کنند و نمی خواهند که وارد نوعی رو در رویی با جمهوری اسلامی ایران شوند. از طرف دیگر امنیت خود را نیز در خطر می دانند. این گروه هنوز هم در لیست گروه های تروریستی امریکا هستند. بسیاری از کشورها خواسته اند که مجاهدین ابتدا از لیست گروه های تروریستی امریکا حذف شوند و بعد از عراق منتقل شوند. البته ظاهرا امریکا زیر بار این مسئله نرفته است. لذا مجاهدین درباره مقصد انتقال خود با مشکل جدی مواجه شده اند. بسیاری از کشورها بر این عقیده اند که تعدادی از اعضای این گروه واقعا افراد خطرناکی هستند. چرا به طور مثال مرزهای اردن مورد توجه مجاهدین قرار می گیرد و آن ها ابراز تمایل می کنند که به مرزهای اردن منتقل شوند؟ اردن چند امتیاز دارد؛ اول این که کاملا با امریکا و اسرائیل هماهنگ است و این ها می توانند اطمینان داشته باشند که اگر در این کشور مستقر شوند، به هیچ وجه در تعامل با ایران مورد معامله قرار نمی گیرند. چون رابطه اردن با ایران ضعیف است و کاملا در اختیار رژیم صهیونیستی و امریکا است. مجاهدین ابایی ندارند که با امریکا و رژیم صهیونیستی و حتی دشمنان فلسطین در ارتباط باشند. از طرف دیگر گروه مجاهدین ارتباط تنگاتنگی با رام الله و محمود عباس دارند. نکته دیگر این است که مجاهدین قبلا در اردن تشکیلاتی داشته اند و در این کشور حضور دارند و در حال حاضر هم دفتر رسمی دارند. عراقی ها قبلا برای فلسطینی هایی که از عراق اخراج شده اند، اردوگاه هایی را در مرز اردن ایجاد کرده اند و این اردوگاه ها نسبت به جاهای دیگر مرتب تر است. حتی برای منطقه انتقالی نیز می توانند از این اردوگاه ها که قبلا تجهیز شده و امکانات لازم را در اختیار دارد، استفاده کنند. چندین سال فلسطینی ها در این اردوگاه ها زندگی کرده اند و برخی از آنان نیز با مجاهدین ارتباط داشتند. چون فلسطینی هایی که از عراق اخراج شدند، در کشتارهای شیعیان و کرد ها دست داشتند؛ این کاری بود که مجاهدین هم با آن همراهی کردند. لذا مجاهدین تا حدی با ساکنان این اردوگاه که در مرز اردن قرار دارد همگونی دارند. اما آنچه بیش از همه برای مجاهدین جذاب است حمایتی است که می توانند در سایه اردن به دست آورند. در صورتی که مجاهدین در اردن ساکن شوند،‌ نه تنها می توانند از حمایت دولت اردن برخوردار باشند بلکه اسرائیل و امریکا نیز می توانند به راحتی از آن ها پشتیبانی کنند. حتی برای عربستان سعودی نیز که بر این نظر است که مجاهدین هر کجا که رفتند، عربستان به آن ها کمک خواهد کرد نیز اردن راه راحت تری برای کمک به مجاهدین است. به نظر شما چقدر محتمل است که مجاهدین به اردن منتقل شوند؟ اردن هنوز موافقت خود را نشان نداده است. اما احتمال می دهم که اردن با انتقال تمامی مجاهدین به این کشور موافقت نخواهد کرد و در نهایت با حضور تعداد محدودی از آن ها در این اردوگاه ها موافقت خواهد کرد. به نظر من بهترین راه برای آن ها را در بیانیه سفارت جمهوری اسلامی ایرانی می توان پیدا کرد که اعلام کرد آن دسته از اعضای این گروه که دستشان به خون آلوده نیست، می توانند با تکمیل فرم های مخصوص و بعد از طی یک روند خاص به کشور بازگردند. افرادی که در سازمان مجاهدین خلق مشکل دارند و دست آن ها به خود افراد بی گناه آغشته است، بیش از 300 نفر نیستند. در حالی که اردوگاه اشرف 3000 نفر را در خود جای داده است. با توجه به سازماندهی سازمان مجاهدین خلق یا مجاهدین، بازگشت این افراد به ایران مشکلی برای امنیت ایران ایجاد نخواهد کرد؟ اطلاعاتی که در دست است نشان می دهد که تعداد قابل توجهی از اعضا در داخل اردوگاه محاصره شده اند و به آن ها اجازه بازگشت به ایران داده نمی شد. لذا به نظر می رسد اگر این افراد از اردوگاه اشرف آزاد شوند، می توانند به میهن بازگردند. البته فرمی که باید پر کنند و رویه های خاصی که برای آن ها در نظر گرفته شده است، مشخص می کند که این افراد چه وضعیتی دارند و آیا امکان بازگشت آن ها به ایران وجود دارد یا نه.