سازمان مجاهدین خلق برگی در بازی بین ایران و امریکا (متن فیلم بی بی سی)
BBC 2 ——- NEWSNIGHT ——- 17 JAN 2007
.jpg)
سازمان مجاهدین خلق بیش از دو دهه یکی از عجیب ترین ارتش های جهان بود که عمدا توسط زنان رهبری می شد و مسمم بود که رژیم جمهوری اسلامی ایران را سرنگون کند مریم رجوی رهبر این سازمان همچنان از هوادارانش اطاعت کورکورانه و بی چون و چرا می خواهد اما بسیاری او را متهم می کنند که با شیوه خشن و سلطه گرانه فرماندهی می کند.
آمریکا اکنون مبارزان خلع سلاح شده مجاهدین را در عراق زیر کنترل دارد نمی داند با آنها چه کند ؟ ، دولت آمریکا سازمان مجاهدین خلق را یک گروه تروریستی به شمار می آورد اما این سازمان هنوز هم برای بسیاری از سیاستمداران آمریکایی نقش یک متحد بالقوه را بازی می کند.
باب : مجاهدین از گروه هایی است که از ایران دموکراتیک سكولار و عاری از سلاح های هسته یی حمایت می کند ، پس دلیلی برای مخالفت نیست باید هر طور که می توانیم به آنها کمک بکنیم.
اما اکنون مجاهدین در عراق وضعیت نا بسامانی دارند که از طریق نقشه زمین می توانیم در شمال بغداد قرارگاه اشرف را در صحرای بی درو پیکری پیدا کرد که محل اصلی استقرار نیروهای مجاهدین است ، این زمین را صدام حسین در اختیار مجاهدین گذاشته بود اما دولت جدید عراق می خواهد مجاهدین این کشور را ترک کنند با این که جرج بوش تاکنون به درخواست مذاکره با ایران جواب رد داده بسیاری از سیاستمداران امریکایی معتقدند که برای بهبود روابط با ایران سرانجام مجاهدین باید قربانی شوند.
كنت : برای برقراری ثبات در عراق ، ایران و آمریکا باید با هم همکاری کنند اگر وضعیت عراق به جنگ داخلی منجر شود برای هر دو کشور مصیبت بزرگی در پی خواهد داشت مسئله مذاکرات هسته یی ایران هم مطرح می شود که بسیار حساس است و ما نمی خواهیم موضوع مجاهدین آب را گل آلوده تر از آنچه هست بکند ؛ بجز اینها آمریکا باید به اتهاماتی که علیه سازمان مجاهدین به عنوان يك سازمان تروريستي است ، رسیدگی کند.
ان سینگلتون و همسرش مسعود که اکنون در حومه شهر لیدز انگلستان زندگی می کنند هر دو زمانی جزو سازمان مجاهدین بوده اند اما اکنون علیه سازمان که نزدیک به بیست سال وفاداری مطلق می طلبید ، مبارزه می کنند ؛ سينگلتون اواخر دهه 70 میلادی در دانشگاه منچستر تحصیل می کرد به سازمان مجاهدین پیوست زمانی که دانشجویان تصور می کردند که می توانند دنیا را تغییر دهند.
سينگلتون : تنها سازمانی که بطور مستقیم از آنها شناخت داشتم و تصور می کردم که کاری پیش می برند مجاهدین بودند البته آنها در خیابانها کمک مالی جمع می کردند من را به همین روش به عضویت سازمان در آورند فکر می کنم که روش عضو گیرشون کلا همین طوره اونا تقاضا کمک مالی می کردند و من برای نشان دادن تعهدم بیشتر از آنچه در خواست می کردند کمک می کردم.
سازمان مجاهدین خلق فعالیتهای سیاسی خود را با مبارزه چریکی بر علیه شاه آغاز کرد آنها در کنار پیروان آیت الله خمینی موفق شدند در سال 1979 سلطنت پهلوی را سرنگون کنند اما پس از انقلاب آیت الله خمینی تمایل بر تقسیم قدرت با آنها نداشت مجاهدین به مخالفت با او برخواستند اما شکست خوردند از آن پس مجاهدین با جمهوری اسلامی وارد جنگ شدند و صدها نفر از مقامات ایران در بمب گذاری مجاهدین کشته یا زخمی کردند.
دهه 80 میلادی نیروهای مجاهدین چندین بار از طریق عراق به ایران حمله کردند در این حال هزاران تن از اعضای مجاهدین داخل زندانها ی ایران اعدام شدند رهبر سازمان و بسیاری از هواداران آن به غرب گریختند ، علی صفوی عضو شورای ملی مقاومت ایران که شاخه سیاسی مجاهدین تلقی می شود بسیاری از سیاستمداران بریتانیانی را قانع کرده که این سازمان اکنون خشونت را کنار گذاشته و جایگزین دموکراتیک برای جمهوری اسلامی است او می گوید اتهامات علیه مجاهدین از سوی حکومت ایران سازمان دهی می شود.
صفوی : آنها سازمان مجاهدین را تهدیدی بالفعل قلمداد می کنند چون می دانند که اين سازمان از حمایت گسترده یی نزد مردم ایران برخورداره ، به همین دلیل برای نابودی مجاهدین از هیچ تلاشی فروگذار نکرده اند و برای اینکه تصویر شیطانی از مجاهدین ترسیم کنند ماشین تبلیغاتی بزرگ و پر هزینه ای را به راه انداخته اند.
هیچ مدرکی دال بر همکاری عباس صادقی نژاد با وزارت اطلاعات ایران وجود ندارد او که عضو سابق سازمان مجاهدین است همراه با خانواده اش که تصور می کرد که آنها را از دست داده است در آلمان زندگی می کند او در تمام سالهایی که در قرارگاه اشرف بود گفته ی سازمان مجاهدین در خصوص کشته شدن همسر و دختر نوزادش را باور کرده بود.
صادقی : به من ابلاغ کردند دو بار سازمان پیک فرستاده که یکبار ضربه خورده و شهید داده اند و پیک دوم را فرستادیم پیگیری کردند و همسر شما هنگام زایمان فوت کرده اند در واقع اینجوری ارتباط من و خانواده ام را قطع کردند از طرف دیگر من از ایران خارج شده بودم به خانواده من و همسر من تماس گرفته بودند و گفته بودند که عباس هنگام خروج از مرز توسط نیروهای نظامی رژیم کشته شده است.
بسیاری از اعضا سابق سازمان مجاهدین در گفتگو با برنامة نیوز نایت از سلطه گرایی روانی مجاهدین گفته اند این بخش از سیستم کنترلی مسعود رجوی و همسر جدیدش مریم برای تثبیت جایگاهشان در دهة 80 و 90 میلادی بکار می بردند آنها به گفتة خود انقلابی ائدیولوژیک براه انداخته اند که به واسطه آن به زنها پست های کلیدی داده شد ابراز احساسات جنسی در سازمان ممنوع شد و طلاق اجباری!
سينگلتون : آنها دستور دادند که همة اعضای سازمان باید همسران خود را طلاق بدهند هر کسی می بایست همه فکر ؛ انرژی ؛ احساسات و تمام وجودش را وقف مسعود رجوی و مریم رجوی می کرد همه مجبور بودند روزانه افکارشان را گزارش بدهند از جمله اعترافات به تخیلات اروتیک مثلا می گفتند خواهر فلانی یا برادر فلانی من را تحریک کرد انتظار داشتند افکاری از این دست را به آنها بگیم و کاملا هر چیزی که در ذهن و قلبتون می گذره با آنها در میان بگذاریم.
خبرنگار : آیا اعضای سازمان مجبور بودند طلاق بگیرند ؟
صفوی : خیر – هر کدام از اعضای سازمان مجاهدین به میل خود تصمیم گرفتند از زندگی زناشویی چشم بپوشند البته آنهایی که متاهل بودند.
خبرنگار : همة آنها ؟
صفوی : خوب بله همة آنها
خبرنگار : پس تک تک اعضای سازمان که در قرارگاه اشرف بودند داوطلبانه تصمیم گرفتند زندگی خانوادگی را کنار بگذارند ؟
صفوی : بله
خبرنگار : چند نفر بودند ؟
صفوی : دقیقا نمی دانم تعدادشان چقدر بود ولی بله همه صدها نفر بله صدها نفر بله تک تک شان به خواست خودشان این کار را کردند.
خبرنگار : فکر نمی کنید که با عقل جور در نمی آید که صدها عضو به خواست خود از همسرشان طلاق بگیرند ؟
صفوی : نه به هیچ وجه
————————————————-
هنگامی که عده یی از مجاهدین خلق در سال 2003 در اعتراض به بازداشت مریم رجوی در بعضی از کشورهای اروپایی دست به خود سوزی زدند روشن شد که سازمان تا چه حد انتظار جان گذشتگی دارد اما برنامة نیوز نایت گزارشهایی دریافت کرده مبنی بر این که در دهه 1990 در قرارگاه مجاهدین در عراق افرادی که کمتر مورد اعتماد بودند شکنجه می شدند.
صادقی : یادمه مختار من را بلند کرد موهای سرم را کشیده بود و می گفت مزدور الان درسی بهت می دم که یادت نره بعد دستبند به دست من زد و من را بلند کرد و آویزان کرده به یک تیر آهن که آنجا بود من را دستبند به دست یک دستی نگه داشتند این دستبند داشت جمع می شد ، دست من داشت کنده می شد من فقط داد می زدم تو را به خدا باز کنید چرا می زنید شما اشتباه می کنید من باز هم دنبال این بودم که به آنها بفهمانم که دارند اشتباه می کنند و توی این وادی سیر می کردم.
مجاهدین در دهة 80 میلادی که صدام حسین متحد غرب بود و با ایران می جنگید مهمان آن تلقی می شدند و راحت ترین پایگاه را برای آنها فراهم کرد اما حال معلوم شد که ارتباط آنها با رهبر دیکتاتور عراق قرار بود برایشان شدیدا مایه دردسر باشد در دهة 1990 در پی حملة عراق به کویت صدام حسین تبدیل به دشمن غرب شد در همین حال در سال 1997 محمد خاتمی که میانه رو بود در ایران به ریاست جمهوری رسید و در همین حال آمریکا گروه مجاهدین خلق را در فهرست گروه های تروریستی گذاشت به همین دلیل توانایی این سازمان در جلب حمایتهای سیاسی و مالی در کشورهای غربی شدیدا تضعیف شد برخی معتقدا این اقدام در جهت جلب توجه رهبران ایران صورت گرفت.
پولاك : قطعنا در داخل دولت آمریکا بحث شده بود که آیا سازمان مجاهدین را باید در این فهرست جا داد یا نه ؟ ، تصمیم نهایی این بود که آمریکا باید با به کاربستن این معیارها یک دست باشه یعنی گروه هایی که صرفا به آمریکا و متحدانش حمله می کنند در فهرست گروههای تروریستی قرار بدهیم ، دیگر هیچ کشوری آمریکا را جدی نمی گیرد.
در سال 2001 آمریکا به افغانستان حمله کرد ایران و آمریکا هر دو در پی سرنگون شدن حکومت طالبان بودند دلیلی برای گفتگو پیدا کردند یکی از پیشنهادهایی که مقامات بررسی کردند این بود که ایران و آمریکا دربارة موجودیت سازمان مجاهدین خلق مذاکره کنند.
ويلكرسون : ما اطلاعاتی داشتیم مبنی براينكه برخی از اعضای ارشد القاعده ممکن است به ایران گریخته باشند در صحبت های عادی ایران مایل بود که آنها را تحویل بدهد ما هم باید جبران کنیم که هر وقت که در مورد جبران کردن صحبت می شد اسم مجاهدین خلق به میان می آید و آشکار بود که ایرانی ها از این سازمان نگرانی بسیار داشتند.
لارنس ویلکرسون و رئیس اش کالين پاول مطمئن نبودند که این پیشنهاد در چه سطحی از مقامات ایران مطرح شده آنها دنبالش را نگرفته اند اما یک سال نیم بعد فرصت بهتری برای این معامله پیدا شد.
حملة نیروها تحت رهبری آمریکا به عراق ، ایران را نگران کرد اندکی پس از حمله ؛ ایران نامة محرمانه یی به دولت امریکا فرستاد و پیشنهاد گفتگو داد ما یک نسخه از این نامه را داریم نامه امضاء ندارد اما وزارت امور خارجه امریکا معتقد است که با تائید بلند پایه ترین مقامات ایران فرستاده شده و دقیقا حاوی پیشنهادات است که بسیاری در واشنگتن معتقدند که آمریکا در حال حاضر باید از ایران بخواهد.
امريكا پیشنهاد کرده بود که از نفوذ خود برای ثبات در عراق استفاده کند دربارة برنامة هسته ایی خود شفافیت کامل داشته باشد و مهم تر از همه از حمایت نظامی از جنبش حزب الله و کمک به گروه فلسطین یعنی حماس دست بردارد. ایران در مقابل ، خواستار پایان رفتار خصومت آمیز آمریکا با ایران و لغو همة تحریم ها علیه ایران به ویژه تعقیب و استرداد اعضای مجاهدین خلق ایران شده بود.
ويلكرسون : ما فکر می کردیم وقت خیلی مناسبی برای این کارها است تصورم بر این است که وزیر امور خارجه و معاون وزیر خارجه همین طور فکر می کردند اما وقتی این بحث به کاخ سفید و دفتر معاون رئیس جمهور رسید همین شعار همیشگی تکرار شد که ما با شیطان حرف نمی زنیم که شامل کره شمالی و ایران می شود و تا جایی که به من مربوط می شود مایه شرمندگی است که در جوابش فقط نامه یی به سویسیها داده شود که در آن بخاطر طرح چنین پیشنهادی توی ایران از آنها انتقاد شود.
آن زمان اوج قدرت آمریکا در منطقه بود و زمان مناسبی برای جمهوریخواهان در کاخ سفید تا به این فکربيافتند كه آیا می شود تغییر رژیم عراق را با تغییر رژیم ایران دنبال کرد ؟.
مجاهدین که تصور می شد متحدی بدیهی برای این اقدام باشد طی حمله به عراق توسط آمریکا بمباران شده بودند و سپس از آن وزارت خارجة آمریکا دستور خلع سلاح آنها صادر کرد اما نیروهای ویژه که برای پنتاگون که برای اجرای این دستور به منطقه فرستاده شده بودند در جا متوجه شدند که این جنگجویان تبعيد ی تا چه حد می توانند مؤثر باشند.
وكيل نظامی : آنها جنگجویان قوی بودند ولی مجهز ترین گروهی که با آنها رو به رو شدیم نبودند ؛ منظورم اینه ؛ نیرویی که توسط یک زن فرماندهی بشه منحصر به فرد است می خواهم بگم که انگار یک پدیده غیر واقعی است.
شيفتگی فوری ارتش آمریکا به مجاهدین هم متقابل بود و نیرويی که کاملا با صدام همراه بود ظاهرا می خواست هر طور می تواند در خدمت آمریکا باشد.
وكيل : ما می خواستیم اساسا آنها را منحل کنیم و مشکل همین بود چون آنها همچنان می خواستند با ما همکاری کنند.
وزارت خارجه آمریکا تمایلی به این کار نداشت اما پنتاگون به این موضوع علاقه مند بود.
ويلكرسون : هر روز صبح از دوشنبه تا جمعه معمولا ساعت 30/8 در وزارت امور خارجه جلسه داشتیم یکی از سئوالهایی که تقریبا هر روز مطرح می شد این بود که با مجاهدین چه بکنیم آنها هنوز در گوشه ، کنار عراق سرگردانند همچنان مسلح اند و هنوز گروهی یکپارچه اند ماجرا چیست ما آنها را گروهی تروریستی معرفی کرده ایم خود رئیس جمهور تاکید کرده دربارة مجاهدین کاری انجام بدهیم پس چرا اتفاقی نمی افتد و پاسخ ناگزیر داده می شود که وزارت دفاع کاری انجام نمی دهد برداشت من از رفتار چنین است که وزیر دفاع و زیر دستانش و همچنین دفتر معاون رئیس جمهور احتمالا این طور فکر می کنند که مجاهدین در آینده ابزار موثری باشند و در نتیجه نمی خواستند اقدام جدی بر علیه آنها انجام بدهند.
رئیس جمهور بوش در حال حاضر اگر چه دیگر دانالد رامسفلد وزیر سابق دفاع را در اختیار ندارد اما برنامة نیوز نایت دریافته است که هنوز لابی قدرتمند طرفدار مجاهدین در دولت آمریکا وجود دارد یکی از احتمالاتی که ظاهرا تحت بررسی بوده استفاده آنها بعنوان میانجی برای کمک به نیروهای آمریکایی در برقراری ارتباط با شورشیان سنی است.
در همین حال در اروپا مریم رجوی رهبر پر جذبه مجاهدین ، طرفدارانش را گرد هم آورده و از پیروزی سخن می گوید مجاهدین اخیرا از دادگاه اروپایی پیروز بیرون آمده اند و از دارایهایشان رفع توقیف شد آنها می گویند که این پیروزی اولین قدم در جهت حذف بر چسب تروریستی از سازمانشان است که دست و پایشان را بسته است در حالی که مدعی اند که از سال 1999 فعالیتهای نظامی را کنار گذاشته اند.
صفوی : بجای طرف شدن با ملاها جامعة بین المللی باید با اپوزیسیونی که دموکراتیک ميباشد ارتباط برقرار کنند همان اپوزیسیونی که در ضمن کلیدی ترین عامل افشای برنامة تسلیحات هسته یی ایران بود واقعا جامعة بین المللی و کشورهای غربی یک تشکر حسابی به مجاهدین بدهکارند.
در حقیقت دیگر نشانه یی از حمایت قابل توجه مجاهدین در ایران دیده می شوند و آنها از زمانی که به عراق رفته اند بشکل فراگیری خائن تلقی می شوند و نابودکردن این گروه از اهداف اصلی ایران است شانس برقراری رابطة ایران و آمریکا در کوتاه مدت بسیار کم است محمود احمدی نژاد و جرج بوش هر دو از زبان تهاجمی استفاده می کنند اما بسیاری در واشنگتن از این موضوع متاسفند.
ويلكرسون : من فکر می کنم کوتاهی آمریکا از برقراری نوعی تماس معنی دار با ایران طی شش سال گذشته اشتباه بزرگی بوده این اشتباه موقعیت استراتژیکی به ایران در خاورمیانه داده که به تنهایی موفق به دستیابی به آن نمی شد ناتوانی و روی گردانی ما از گفتگو عاملی شد که ایران را در موقعیتی برتر در منطقه قرار داد.
از تبلیغات اخیر مجاهدین چنین بر می آید که 3500 نیروی باقی مانده قرارگاه اشرف محکوم از نقش نظامیشان خود را با برنامه های فرهنگ هنری سرگرم می کنند آنها حتی رقصی ایرلندی به سبک خودشان را درست کرده اند.
سازمان مجاهدین معتقد است که تحت حمایت کنوانسیون ژنو می تواند به حیات اش ادامه دهد و روزی نقش بزرگی در صحنه سیاسی ایران ایفا کند اما در حالی که نفوذ ایران در عراق بیشتر می شود و آمریکا برنامه ریزی می کند تا بالاخره از عراق خارج شود بنظر ميرسد دورة مجاهدین در عراق بسر آمده باشد سربازانی که در عراق برای آزادی کشورشان به این ارتش منحصر به فرد پیوسته بودند احتمالا در نهایت وجه المصالحه سیاسی قرار می گیرند.