چهل و هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم گوتنبرگ که قدیمیترین و بزرگترین جشنواره فیلم کشورهای اسکاندیناوی محسوب میشود، شنبه شب، سوم فوریه ۲۰۲۴ (چهاردهم بهمن) به کار خود پایان داد.
در جشنواره امسال ۲۴۰ فیلم از هشتاد و دو کشور جهان به نمایش درآمد و به گفته برگزار کنندگان جشنواره بیش از دویست هزار بلیت به فروش رسید که از دوران پیش از کرونا هم بیشتر است.
یکی از جنجالیترین فیلمهای امسال که به حضور چشمگیر پلیس در داخل و خارج تالارهای نمایش فیلم منجر شد، مستندی بود به نام “بچه های کمپ اشرف” ساخته سارا معین. این فیلمساز در اولین تجربهاش به سراغ چهار نفر از جوانانی رفته که کودکی خود را در کمپ اشرف متعلق به سازمان مجاهدین خلق گذراندهاند.
فیلم با مخالفت این سازمان روبرو شده و هواداران این سازمان در نزدیکی سینما تجمع کردند و پس از اولین نمایش فیلم نیز جمعی از آنها با توزیع اعلامیه به مخالفت با سازندگان فیلم پرداختند.
در این میان جوانی که خود را “بچه کمپ اشرف” مینامید مدعی بود که هیچ مشکلی در زندگی ندارد و میتواند با والدین خود در کمپ اشرف در آلبانی ملاقات کند. در صحنهای از فیلم، دو نفر از شخصیتهای آن که قصد دارند پس از سالها با مادران خود در این کمپ ملاقات کنند، موفق به این کار نمیشوند. فیلمساز آنها را تا آلبانی تعقیب میکند، اما زمانی که به رغم تماس قبلی با این سازمان، به این کمپ به شدت محافظت شده و بسته میرسند، پلیس آنها را دور میکند.
فیلم ادعا میکند که این سازمان در دهه شصت شمسی، حدود هزار کودک را در کمپ اشرف در عراق، از والدین خود جدا کرده و به اروپا و آمریکا رسانده تا در خانوادههای ناشناس هواخواه این سازمان بزرگ شوند. فیلم از اروپا و آمریکا هم انتقاد میکند که چطور به سادگی اجازه ورود این بچهها بدون والدینشان را به خاک خود داده است.
از میان این کودکان، فیلم روی چهار شخصیت که حالا در سوئد به میانسالی نزدیک میشوند، متمرکز میشود و داستان جدا شدن آنها از والدینشان را مورد بررسی قرار میدهد؛ شخصیتهایی که حالا هر یک راه خود را در زندگی یافتهاند اما سوالات بزرگی درباره گذشته خود دارند. یکی از آنها که در چهارده سالگی به کمپ اشرف بازگشته، خاطرات خود را از شرکت در جنگ بازگو میکند، خاطرات تلخی که با از دست دادن دوستانش همراه است.
فیلم تصاویر کمتر دیده شدهای را از داخل این کمپ – از جمله بازیهای دسته جمعی بچهها- یکجا گردآورده که از نقاط قوت فیلم است و میتواند تماشاگر را با شخصیتهای فیلم بیشتر همراه کند.