چه کسی حاضر است کشور سوم شود؟

از زمان به دست گرفتن کنترل اردوگاه اشرف توسط نیروهای عراقی، مجاهدین دریافته اند که دیگر در عراق جایی ندارند و باید به دو گزینه پیش رویشان فکر کنند: بازگشت به ایران یا پناه بردن به یک کشور سوم. طبیعی است که بیشتر مجاهدین این دو گزینه را بررسی کنند. اما چه کسی حاضر است کشور سوم شود؟ بدیهی است که چنین کشوری باید پیش از هر چیز کارنامه این گروه را بررسی کند تا مجبور نشود در آینده امنیت ملی و حقوق شهروندانش را فدای ژست حقوق بشری خود کند. کشورهای اروپایی و به ویژه فرانسه که محتمل ترین جاها برای پناه دادن به مجاهدین هستند، پیش از هر تصمیمی درباره این گروه، منش و رفتار آن ها را در سال های پناهندگی در عراق، و البته در خود اروپا، مورد بررسی قرار می دهند. این بررسی نشان خواهد داد که آن کشور سوم، دست کم باید در برابر 3 چالش برای خود و افکار عمومی پاسخ های قانع کننده ای داشته باشد. نخست آن که نام مجاهدین با تروریسم گره خورده است. ویروس تروریسم در جان و روان مجاهدین لانه کرده و آن ها به هر جایی که بروند، آن را با خود خواهند برد و منتشر خواهند کرد. حتی اگر شرایط به گونه ای باشد که مجاهدین نتوانند در خاک کشور سوم دست به اقدامات تروریستی بزنند، بی تردید از آن کشور برای صدور تروریسم استفاده خواهند کرد. این چالشی است که کشور سوم باید به طور جدی به آن بیندیشد، به ویژه آن که در دوره ای قرار گرفته است که باید در تبلیغات مبارزه جهانی با تروریسم حرفی برای گفتن داشته باشد. چالش دوم، کله شقی تشکیلاتی مجاهدین است که ممکن است در بسیاری موارد دست کشور سوم را برای اتخاذ تصمیم های مقتضی ببندد. بارزترین این بی ترمزی ها را می توان در استفاده مجاهدین از سپر انسانی در موارد مختلف باز جست. از اظهارات اعضای جدا شده مجاهدین و نمایش های بیرونی این گروه، مانند خودسوزی های سال 2003 در اعتراض به بازداشت مریم رجوی، چنین بر می آید که استفاده از سپر انسانی در دیدگاه آن ها خط قرمزی ندارد. دور از ذهن نیست که مجاهدین در کشور سوم هم هر گاه شرایطی به مذاقشان خوش نیاید، با توسل به حرکات اینچنینی باج خواهی کنند. دست آخر این که دامنه زیاده خواهی های مجاهدین دامن کشور سوم را هم خواهد گرفت. مجاهدین که پیش از این در عراق ادعاهای ارضی داشته اند، بعید نیست که در کشور سوم هم حرمت میزبان را نگه ندارند و مثلاً مدعی مالکیت «اورسورواز»، اقامت گاه مریم در فرانسه، شوند. بی تردید کشور سوم این چالش را هم جدی خواهد گرفت.
رضا علوی