تجمع اعتراضی ایرانیان و شهروندان عراقی در 17 دی ماه مقابل قرارگاه اشرف را از جهات زیادی می توان یک رخداد قابل تأمل تلقی کرد. اهمیت موضوع را صرفنظر از حضور کمی شهروندان و خانواده های عراقی، می توان در واکنش شتابزده، هیستریک، خصمانه و خشونت آمیز مجاهدین در مقابله با این تجمع و از سوی دیگر در جریان سازی تبلیغاتی و رسانه ای سازمان و ادعاهای مبنی بر زخمی شدن 170 نفر از ساکنین اشرف و در ادامه فراخوان های سریالی و برگزاری گردهم آیی ها و تجمعات اعتراضی و استفاده از نمایندگان جنگ طلب آمریکایی و در همین راستا برخی میهمانی ها در اور و… جستجو و ارزیابی کرد. حجم این اقدامات در چند روز اخیر و در مقایسه با موارد مشابه هم از لحاظ کمی و هم از جهت نوع برخورد و اطلاع رسانی رسانه های مجاهدین در این خصوص و هم در واکنش های کلیشه ای از سوی حامیان مجاهدین تماماً حکایت از تفاوت هایی دارد که برای روشن شدن ابعاد آن باید اعتراضات 17 دی را از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد. سوای گستردگی اعتراضات شهروندان عراقی فاکتوری که اهمیت موضوع را مورد تأکید بیشتر قرار می دهد، اقدامات خشونت آمیز مستقیم مجاهدین علیه شهروندان و معترضین عراقی است. پس از حکومت صدام شاید برای اولین بار باشد که مجاهدین در مواجه با اعتراضات مسالمت آمیز خانواده ها و شهروندان عراقی به این طرز وحشیانه و از موضع تهاجمی دست به خشونت زده باشند. دلیل این اقدامات عجولانه و ناسنجیده و از جمله مجروح کردن دکتر نافع و شماری از زنان و مردان در این درگیری ها فی النفسه بر اهمیت این اعتراضات و تفاوت های قابل ملاحظه آن با موارد مشابه تأکید دارد. اقدامات خشونت آمیز مجاهدین و آن هم در مواجه با شهروندان عراقی در وهله اول می تواند ناشی از نوعی اشتباه محاسبه و شتابزدگی در مواجه با شرایطی باشد که غافلگیری و غیر قابل پیش بینی بودن فاکتور و ممیزه اصلی آن است. به یک معنی می شود ادعا کرد مجاهدین این میزان اعتراض از سوی شهروندان عراقی را پیش بینی نمی کردند. به همین دلیل در مقابل عمل انجام شده و بازتاب های آتی آن، عاجل ترین اقدام را دست زدن به خشونت تشخیص دادند. مجاهدین به خوبی واقف بودند حضور توأمان خانواده های عراقی و ایرانی و استمرار آن و با چنین کمیتی پیامدها و بازتاب های وسیعی به همراه دارد. از بدیهی ترین نتایج و صرفنظر از تأثیرات خارجی، تأکید بر همسویی و وحدت نظر ایرانیان و عراقیانی است که توأمان در معرض خسارات و آسیب های جانی و مالی مجاهدین و صدام قرار گرفته اند. به واقع خانواده های عراقی سوای مرزبندی های جغرافیایی بخشی از قربانیان رجوی محسوب می شوند. هم از این جهت که برای نزدیک به سه دهه متحد صدام بوده اند و هم از این جهت که از زمان سقوط صدام نمایندگان و برگزیدگان سیاسی آنها مدام در معرض تهمت و استهزآء و توطئه های مجاهدین بوده اند. مضاف بر اینکه مردم عراق می دانند در حال حاضر مجاهدین از حامیان استراتژیک حزب بعث در عراق هستند، و این اتحاد فی النفسه از ماهیت وجودی مجاهدین و همچنین نقش بازدارنده آنها در برقراری آرامش و امنیت در عراق پرده بر می دارد. صرفنظر از این دلایل شاید یکی دیگر از انگیزه های فشار شهروندان عراقی بر مقامات کشورشان برای تسریع در اخراج مجاهدین، درک اهمیت این موضوع است که درخواست مجاهدین در خصوص واگذاری کنترل اشرف به نیروهای آمریکایی بطور اجتناب ناپذیر و توأمان هم باعث افزایش شمار نظامیان آمریکایی در عراق و هم باعث تأخیر در خروج نهایی و الباقی نیروهای آمریکایی از عراق خواهد شد. مردم عراق به خوبی واقف هستند که مجاهدین نه تنها رغبتی به خارج شدن نیروهای آمریکایی از عراق ندارند که بطور استراتژیک حیات خود را در گرو ادامه و تشدید حضور نیروهای ائتلاف و به خصوص آمریکایی ها در عراق می دانند. درک این موضوع که یک نیروی تروریستی و به واقع اشغالگر ضمن تمرد و لجاجت در برابر اراده مردم و قانون، مضافاً به تلاش در جهت استمرار اشغال و فراخوان بیگانه به حضور مجدد در خاک کشورشان اصرار می ورزد، ضمن اهانت به مردم و نهادهای قانونی، استقلال و آزادی آنها را به مثابه طبیعی ترین خاستگاه های یک ملت به استهزاء و چالش می کشد. اینکه واکنش های اعتراضی مردم عراق تا چه اندازه پاسخ به چنین اهانت هایی تلقی می شود، امری است که روند تحولات آتی بیشتر نشان خواهد داد. از سوی دیگر مردم عراق با لمس مظالم و هزینه هایی که مجاهدین و صدام در طول نزدیک به سه دهه بر جان و مال و حیثیت سیاسی کشور عراق وارد کرده بر این ظن هستند که آمریکا احتمالاً می خواهد هزینه های اجتناب ناپذیر سیاسی و حیثیتی استفاده از مجاهدین علیه ایران را بر دوش آنها گذاشته و به این ترتیب هم شر مجاهدین را از سر خود کم کند و هم در زمان مقتضی از آنها منتفع شود. تردیدی نیست که وجدان عمومی عراقی ها در مواجه با چنین اهدافی از سوی آمریکا باعث آزردگی و برآشفتگی مردم عراق خواهد شد. آنچه در حال حاضر و بصورت اعتراضات عمومی در شکل گیری و بسط می بینیم، می تواند به نوعی واکنش در قبال چنین گمانه زنی هایی محسوب شود که توأمان مجاهدین و آمریکا را به عنوان یک گروه تروریستی و یک دولت حامی تروریست و در همسویی مشترک در اشغال خاک عراق مورد خطاب قرار می دهد.